περιγραφές και πληροφορίες για όλες τις γηγενείς, ελληνικές και διεθνείς ποικιλίες σταφυκλιών που συναντάμε στον ελληνικό αμπελώνα

Merlot

Η πατρίδα της ερυθρής ποικιλίας Merlot είναι το Μπορντώ της Γαλλίας. Την συναντάμε επίσης στην νοτιοδυτική Γαλλία καθώς και σε όλες τις οινοπαραγωγικές χώρες του κόσμου με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα την βόρειο Ιταλία, την Καλιφόρνια, την Ουάσινγκτον, την Χιλή και την Αργεντινή.

Είναι η πιο πολυφυτεμένη ερυθρή ποικιλία του Μπορντώ, συμμετέχοντας σε χαρμάνια με το Cabernet Sauvignon και το Cabernet Franc. Δίνει μαλακά βελούδινα κρασιά που μπορούν να μαλακώσουν το πιο αυστηρό Cabernet Sauvignon. Κυριαρχεί στα κρασιά που προέρχονται από την ‘δεξιά όχθη’, δηλαδή στις περίφημες περιοχές του Pomerol και του Saint Emillion δίνοντας μεγάλα κρασιά που μπορούν να εξελιχθούν για πολλά χρόνια στην φιάλη.

Γενικά το Merlot δίνει κρασιά με έντονο χρώμα και μαλακές τανίνες που ωριμάζουν σχετικά γρήγορα. Τα κρασιά από ζεστές περιοχές, όπως η Καλιφόρνια, έχουν συνήθως υψηλότερο ποσοστό αλκοόλης και γεμάτο σώμα, με ώριμα αρώματα μαύρων φρούτων όπως δαμάσκηνο και βατόμουρο, σοκολάτας τα οποία συμπληρώνονται με αρώματα βανίλιας και ξηρών καρπών από την παλαίωση σε δρύινα βαρέλια. Τα κρασιά από ψυχρότερα κλίματα είναι πιο ‘λεπτά’ εμφανίζοντας μέτριο σώμα και χαμηλότερο αλκοόλ, υψηλότερη οξύτητα, με λιγότερο έντονα τα στοιχεία της δρυός και αρώματα φράουλας κερασιού, βοτάνων και κέδρου.

Στην Ελλάδα όπως και σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες το συναντάμε τόσο σε μονοποικιλιακά κρασιά όσο και σε χαρμάνια με ελληνικές αλλά και άλλες διεθνείς ποικιλίες, σχεδόν σε όλη την χώρα και ιδιαίτερα στην Μακεδονία και στην Πελοπόννησο.

Viognier

Το Viognier είναι λευκή ποικιλία που απαντάται κυρίως στην κοιλάδα του Ροδανού στην Γαλλία. Πρόκειται για ποικιλία που γίνεται ιδιαίτερα δημοφιλής τα τελευταία χρόνια με τις φυτεύσεις της να αυξάνονται συνεχώς. Χρειάζεται σχετικά ζεστό κλίμα για να ωριμάσει πλήρως.

Τα καλύτερα κρασιά έρχονται από τον Βόρειο Ροδανό, στο Condrieu ενώ πλέον οι ποικιλία καλλιεργείται σε όλη την Νότιο Γαλλία και σποραδικά σχεδόν σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Από τις χώρες του Νέου Κόσμου η Καλιφόρνια παράγει πολύ καλά κρασιά από Viognier και ακολουθεί η Αυστραλία, η Νότιος Αφρική και η Χιλή.

Δίνει κρασιά με γεμάτο σώμα, σχετικά υψηλό αλκοολικό βαθμό, μέτρια οξύτητα και αρώματα που θυμίζουν ροδάκινο, βερίκοκο, μήλο και βιολέτα. Συχνά χρησιμοποιείται η δρυς για την ωρίμαση των κρασιών αλλά χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για να μην καλυφθούν τα αρώματα της ποικιλίας από αυτά της δρυός. Λόγω της μέτριας οξύτητας, γίνονται πολλές συζητήσεις για την δυνατότητα παλαίωσης των κρασιών από Viognier. Γενικά τα κρασιά είναι προτιμότερο να καταναλώνονται σχετικά φρέσκα με τα καλύτερα παραδείγματα από τον βόρειο Ροδανό να μπορούν να παλαιώσουν για 5-7 χρόνια.

Πολύ συχνά συναντάμε χαρμάνια με άλλες ποικιλίες όπως οι λευκές Chardonnay, Marsanne και Roussane. Αξιοσημείωτο είναι ότι το Viognier προστίθεται σε μικρές ποσότητες σε κόκκινα κρασιά και κυρίως κρασιά από Syrah.

Όπως σε όλο τον κόσμο, έτσι και στην Ελλάδα συναντάμε κάποια κρασιά από Viognier, κυρίως στην Πελοπόννησο και στην Μακεδονία.

Nebbiolo

Το Nebbiolo είναι μια ερυθρή ποικιλία που καλλιεργείται στην βόρειο Ιταλία και συγκεκριμένα στην περιοχή του Piemonte. Η ιδιαιτερότητα του Nebbiolo είναι ότι παρόλο που σε αυτή την περιοχή δίνει εξαιρετικά κρασιά σπάνια την συναντάμε σε άλλες οινοπαραγωγικές περιοχές. Τα πιο φημισμένα κρασιά έρχονται από δύο χωριά, το Barolo και το Barbaresco κοντά στην πόλη της Alba.

Δίνει κρασιά με απαλό χρώμα, υψηλό αλκοόλ, υψηλό επίπεδο τανινών και οξύτητας με αρώματα κόκκινων φρούτων, τριαντάφυλλου, γλυκόριζας, βιολέτας και γης. Τα καλύτερα κρασιά μπορούν αν παλαιώσουν και να εξελιχθούν για αρκετά χρόνια.
Στην Ελλάδα η ποικιλία έχει πολύ μικρή παρουσία στην περιοχή της Θεσσαλίας.

Sangiovese

Το Sangiovese είναι μια ερυθρή ποικιλία που συναντάται στην Ιταλία και κυρίως στην περιοχή της Τοσκάνης και νοτιότερα. Είναι η ποικιλία που δίνει τα περίφημα κρασιά Chianti και Brunello di Montalcino. Αρκετοί παραγωγοί αρχίζουν να πειραματίζονται με το Sangiovese σε όλο τον κόσμο με την Αργεντινή και την Καλιφόρνια να παράγουν τα περισσότερα κρασιά από αυτή την ποικιλία.

Δίνει κρασιά με υψηλή οξύτητα, αρκετές τανίνες και αρώματα βύσσινου, γης, καπνού και τσαγιού που έχουν την δυνατότητα να ωριμάζουν και να εξελίσσονται για αρκετά χρόνια. Συχνά αναμιγνύεται με άλλες διεθνείς ποικιλίες όπως το Cabernet Sauvignon και το Merlot με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τα ερυθρά κρασιά από την Tοσκάνη που καλούνται ‘ Super Tuscans’.
Στην Ελλάδα υπάρχει μικρή παρουσία του Sangiovese κυρίως στην Θεσσαλία.

Pinot Noir

Τo Pinot Noir είναι η ερυθρή ποικιλία που δίνει τα περίφημα κόκκινα κρασιά της Βουργουνδίας από όπου και προέρχεται. Είναι ποικιλία που δεν αγαπά τα ζεστά κλίματα οπότε ευδοκιμεί σε σχετικά ψυχρές περιοχές. Εκτός από την Βουργουνδία, στην Ευρώπη καλλιεργείται σε μικρότερη έκταση στην Αλσατία, την Γερμανία και την Αυστρία. Στον Νέο Κόσμο καλλιεργείται ευρέως στις  Sonoma και Carneros της Καλιφόρνιας, στο Όρεγκον, στην Yarra Valley της Αυστραλίας, στο Walker Bay της Νότιας Αφρικής, στην Τασμανία και σχεδόν σε όλη την Νέα Ζηλανδία με τα πιο φημισμένα κρασιά να έρχονται από την Central Otago.

Σπάνια συναντάμε το Pinot Noir σε χαρμάνι με άλλη ποικιλία με εξαίρεση τα αφρώδη κρασιά.

Στην Βουργουνδία βρίσκουμε κρασιά διαφορετικής ποιότητας και τιμών ανάλογα με την περιοχή όπου καλλιεργούνται. Τα πιο φρέσκα Pinot Noir, που συνήθως ανήκουν στην γενική κατάταξη, AOC Bourgogne Rouge, έχουν σχετικά απαλό χρώμα, βγάζουν αρώματα φράουλας, κερασιού και βιολέτας με μέτριο επίπεδο τανινών και υψηλή οξύτητα. Τα μεγάλα, και ακριβά, κρασιά από το Cote d’ Or, και από τα φημισμένα χωριά Gevrey Chambertin, Vougeot, Vosne-Romanne και Nuits-Saint-George, έχουν την δυνατότητα να ωριμάζουν και να εξελίσσονται για πολλά χρόνια δίνοντας πολύπλοκα κρασιά όπου τα αρώματα των κόκκινων φρούτων και της βιολέτας συμπληρώνονται από αρώματα γλυκόριζας, γης και δέρματος. Γενικότερα τα αρώματα δρυός δεν είναι έντονα καθώς το ποσοστό νέων βαρελιών είναι μικρό.

Στα κρασιά από τον Νέο Κόσμο τα κόκκινα φρούτα παρουσιάζονται πιο ώριμα και πιο έντονα και τα φυτικά στοιχεία κάνουν την εμφάνιση τους από την αρχή. Η δυνατότητα παλαίωσης είναι μικρότερη από αυτή των μεγάλων κρασιών από την Βουργουνδία.

Το Pinot Noir είναι η βασική ποικιλία για την παραγωγή Σαμπάνιας μαζί με το Chardonnay και το Pinot Meunier. Χρησιμοποιείται ευρέως και σε όλο τον κόσμο στην παραγωγή αφρωδών οίνων λόγω της υψηλής της οξύτητας του.

Στην Ελλάδα λόγω του ζεστού κλίματος τα κρασιά από Pinot Noir είναι σπάνια.

Σταφύλι Pinot Noir στην Βουργουνδία

Σταφύλι Pinot Noir στην Βουργουνδία

Syrah

Το Syrah είναι από τις πιο μοδάτες ερυθρές ποικιλίες, με τις φυτεύσεις να αυξάνονται συνεχώς τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα. Είναι η 5η πιο πολυφυτεμένη ερυθρή ποικιλία στον κόσμο. Η προέλευση της είναι πηγή διαφωνιών με επικρατέστερες περιοχές την Σικελία, την Περσία, τον Ροδανό και την Νότιο Γαλλία.

Το Syrah είναι υπέυθυνο για τα ‘ μεγάλα’ κρασιά του Βόρειου Ροδανού, με τις πιο φημισμένες Appellation Controlee (Ονομασίες Προέλευσης) να είναι το Hermitage και το Cote Rotie. Τα Hermitage παράγονται απο 100% Syrah ενω στα Cote Rotie επιτρέπεται η προσθήκη μέχρι 20% της λευκής ποικιλίας Viognier . Τα κρασιά έχουν βαθύ χρώμα, υψηλό επίπεδο τανινών, αρώματα μαύρων φρούτων, πιπεριού και λουλουδιών και μπορούν να παλαιώνουν για δεκαετίες. Η ποικιλία καλλιεργείται ευρέως και στον Νότιο Ροδάνο όπου αναμιγνύεται με άλλες ποικιλίες της περιοχής με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τα Chateauneauf du Pape.

Το Shiraz, όπως καλείται σε αρκετές περιοχές του Νέου Κόσμου, είναι η κλασσική ερυθρή ποικιλία της Αυστραλίας. Καλλιεργείται σε όλες τις περιοχές της χώρας με πολλές διαφορές στο στυλ των κρασιών. Στις ποιο ζεστές περιοχές όπως η Barossa και η Hunter Valley, τα κρασιά εμφανίζουν ένα πιο γλυκό και ώριμο χαρακτήρα με αρώματα γης και μπαχαρικών που εξελίσσονται σε δέρμα και καραμέλα όσο ωριμάζουν. Σε ψυχρότερες περιοχές όπως το Margaret River τα κρασιά βγάζουν πιο αυστηρό αλλά κομψό χαρακτήρα με έντονα αρώματα μαύρου πιπεριού. Πολύ συχνά το Shiraz αναμιγνύεται με Cabernet Sauvignon προσδίδοντας πιο μαλακό χαρακτήρα αλλά και σώμα, ενώ όλο και συχνότερα συναντάμε χαρμάνια του Shiraz με την λευκή ποικιλία Viognier . Σημαντικές είναι και οι ποσότητες κόκκινων ξηρών αφρωδών οίνων.

Εκτός από τον Ροδανό και την Αυστραλία το Syrah/Shiraz καλλιεργείται σε όλες τις οινοπαραγωγικές χώρες και κυρίως στις πιο ζεστές περιοχές αυτών αφού για να ωριμάσει καλά, χρειάζεται ζέστη. Έτσι το Syrah ευδοκιμεί και στον Ελληνικό αμπελώνα με αποτέλεσμα να απαντάται σε ολόκληρη την χώρα από την βόρεια Ελλάδα μέχρι την Κρήτη δίνοντας εξαιρετικά κρασιά μόνο του η σε συνδιασμό με άλλες ποικιλίες, κυρίως γηγενείς. Συμμετέχει στα ερυθρά κρασιά Π.Ο.Π. Μεσενικόλα μαζί με το Μάυρο Μεσενικόλα και το Cinsault.

Γενικότερα τα τυπικά κρασιά από Syrah εμφανίζουν βαθύ χρώμα, γεμάτο σώμα με αρώματα μαύρου πιπεριού, σοκολάτας, μέντας και μαύρων φρούτων. Σε αρκετά ζεστές περιοχές όπως για παράδειγμα η Ελλάδα, δίνει ακόμα πιο γεμάτο σώμα, πιο μαλακές τανίνες και πιο γλυκά αρώματα μπαχαρικών όπως η γλυκόριζα και το γαρύφαλλο και νότες δέρματος και νωπών φύλλων. Έχει την δυνατότητα να παλαιώνει καλά, παράγοντας κάποια απο τα μακροβιότερα ερυθρά κρασιά στον κόσμο.

 

Tannat

Το Tannat είναι μια ερυθρή ποικιλία που συναντάται κυρίως στην νοτιοδυτική Γαλλία και κυρίως στην περιοχή του Madiran αλλά και στην Ουρουγουάη.

Δίνει κρασιά με βαθύ χρώμα, υψηλό επίπεδο τανινών και αρώματα που θυμίζουν μαύρα φρούτα. Πολύ συχνά αναμιγνύεται με ποικιλίες όπως το Merlot για να ‘ μαλακώσουν’ τα χαρακτηριστικά της.

Στην Ελλάδα συναντάμε ελάχιστα κρασιά από Tannat στην βόρειο Ελλάδα και στην Πελοπόννησο.

Tempranillo

Το Tempranillo είναι μια ερυθρή ποικιλία που συναντάται κυρίως στην Ισπανία, όπου θεωρείται η καλύτερη ερυθρή ποικιλία της χώρας. Καλλιεργείται ευρέως και στην Πορτογαλία, ενώ στις χώρες του Νέου Κόσμου την συναντάμε, περισσότερο στην Αργεντινή.

Είναι η βασική ποικιλία για τα κρασιά από την Rioja και την Ribera del Duero στην Ισπανία. Δίνει κρασιά μετρίου χρώματος, με αρώματα φράουλας, δαμάσκηνου, φύλλων καπνού και δέρματος. Πολύ συχνά αναμιγνύεται με άλλες ερυθρές ποικιλίες όπως το Grenache, το Mourvedre και το Merlot.

Στην Ελλάδα συναντάμε ελάχιστα κρασιά από Tempranillo. Τα πιο αξιόλογα κρασιά έρχονται από την Δράμα.