πληροφορίες, φωτογραφίες για τις κυριότερα νησιά του Βορείου Αιγαίου, τα πιο σημαντικά στυλ κρασιών που παράγονται, οι κυριότερες ποικιλίες, οι σημανικότεροι παραγωγοί-οινοπειοί, ζώνες προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης και προστετευόμενης γεωγραφικής ένδειξης. ΠΟΠ και ΠΓΕ

Σάμος

Η Σάμος, νησί στο βόρειο Αιγαίο, είναι φημισμένη για την παραγωγή εξαιρετικών γλυκών κρασιών Π.Ο.Π. Σάμος. Στους αμφιθεατρικούς αμπελώνες, στις πλαγιές του όρους Άμπελος, εξέχουσα θέση κατέχει η ποικιλία Μοσχάτο Άσπρο η οποία καταλαμβάνει το 97% από τα 1600 εκτάρια του νησιού. Η παραγωγή αυτή χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή του περίφημου σαμιώτικου γλυκού οίνου. Το υπόλοιπο μέρος του αμπελώνα καλύπτεται κυρίως από τις ερυθρές ποικιλίες Ρητινό και Φωκιανό. Οι περισσότεροι αμπελώνες βρίσκονται στο βόρειο τμήμα του νησιού, σε υψόμετρο που φτάνει τα 900 μέτρα.

Ο μοναδικός παραγωγός του νησιού είναι η Ένωση Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου που συγκαταλέγεται στους πιο αξιόλογους οινοποιητικούς συνεταιρισμούς παγκοσμίως, με τα κρασιά που παράγει να είναι παγκοσμίως γνωστά. Το 80% της παραγωγής (παράγονται περίπου 7.000 τόνοι κρασί) εξάγεται, με την Γαλλία να απορροφά το 60% της συνολικής παραγωγής.

Τα λευκά ξηρά κρασιά που παράγονται από Μοσχάτο Άσπρα φέρουν την ένδειξη ΠΓΕ Πλαγιές Αμπέλου και πρόκειται για ελαφριά, ευχάριστα, φρουτώδη κρασιά που πρέπει να καταναλώνονται φρέσκα.

Λήμνος

Στον αμπελώνα της Λήμνου, όπου θεωρείται ο δεύτερος σημαντικότερος μετά της Σάμου των νησιών του Βορείου Αιγαίου, καλλιεργούνται περίπου 700 εκτάρια. Λόγω του χαμηλού υψόμετρου και των ευνοϊκών κλιματικών συνθηκών, μεγάλο ποσοστό των αμπελιών της καλλιεργούνται σύμφωνα με τα πρότυπα της βιολογικής καλλιέργειας.

Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, η ποικιλία που κυριαρχούσε ήταν η ερυθρή, Λημνιό, ή όπως συνηθίζεται να καλείται τοπικά, Καλαμπάκι. Σήμερα όμως η εικόνα έχει αντιστραφεί πλήρως με την λευκή ποικιλία Μοσχάτο Αλεξανδρείας να καταλαμβάνει περίπου το 90 % της καλλιεργήσιμης έκτασης αμπελιών του νησιού. Από αυτές τις δύο ποικιλίες παράγονται τόσο λευκά, ροζέ και ερυθρά κρασιά, όσο και γλυκά λευκά και ερυθρά κρασιά, με τα λευκά να κυριαρχούν.

Το νησί διαθέτει δύο ζώνες Π.Ο.Π. την Π.Ο.Π. Λήμνος όπου παράγονται λευκά και ερυθρά κρασιά από τις δύο προαναφερθείσες ποικιλίες και η Π.Ο.Π. Μοσχάτος Λήμνου όπου παράγονται γλυκά κρασιά από μοσχάτο Αλεξανδρείας. Τα κρασιά που δεν ανήκουν στην κατηγορία αυτή μπορούν να φέρουν την ένδειξη Π.Γ.Ε. Αιγαίο πέλαγος εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις. Τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνιση τους και αφρώδη κρασιά από Μοσχάτο Αλεξανδρείας.

Λέσβος

Παρόλο που το πιο γνωστό, και παγκοσμίως διάσημο, ποτό της Λέσβου είναι το ούζο, τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται και η καλλιέργεια της αμπέλου. Το πρώτο εμφιαλωμένο κρασί ήρθε από την χρονιά του 1997. Το 2010 θεσπίστηκε η ζώνη Π.Γ.Ε. Λέσβος βοηθώντας στην ανάπτυξη της αμπελοκαλλιέργειας.

Οι αμπελώνες κατακλύζονται από γηγενείς ποικιλίες. Τον σημαντικότερο ρόλο διαδραματίζει η τοπική ερυθρή ποικιλία Χιδηριώτικο, η οποία χρησιμοποιείται και για την παραγωγή λευκών κρασιών. Άλλες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι λευκές Αθήρι και Ασύρτικο και οι ερυθρές Βάφτρα, Μανδηλαριά και Φωκιανό.

Ικαρία

Η αμπελουργική και οινική ιστορία της Ικαρίας, νησί του Ανατολικού Αιγαίου, πηγαίνει πολύ πίσω στον χρόνο. Εδώ παραγόταν ο ‘Πράμνειος οίνος’, ο φημισμένος υψηλόβαθμος οίνος της αρχαιότητας. Τα αμπέλια που βρίσκονται σε υψόμετρο 50 έως 800 μέτρων, καλλιεργούνται σε πεζούλες διαμορφώνοντας έναν πολύ όμορφο αμπελώνα.

Η παράδοση της παραγωγής υψηλόβαθμων οίνων, κυρίως από την ερυθρή ποικιλία Φωκιανό, διατηρείται ακόμα στην Ικαρία. Όμως τα πιο μοντέρνα κρασιά από Φωκιανό, που καλύπτει περίπου το 70% των αμπελώνα, είναι κρασιά με χαμηλής έντασης χρώμα, σχετικά υψηλό αλκοολικό βαθμό, φρουτώδη αρώματα, μέτρια προς υψηλή οξύτητα και μαλακές τανίνες. Το Μπεγλέρι, η πιο σημαντική λευκή ποικιλία, δίνει κρασιά με μέτρια οξύτητα και αλκοόλ, με ευχάριστα αρώματα εσπεριδοειδών, τροπικών φρούτων και νότες μεταλλικότητας.

Το νησί διαθέτει μία Π.Γ.Ε. την Π.Γ.Ε. Ικαρία. Οι διεθνείς ποικιλίες απουσιάζουν από την Ικαρία. Εκτός από το Μπεγλέρι και το Φωκιανό καλλιεργούνται και οι λευκές ποικιλίες Αθήρι και Ασύρτικο και οι ερυθρές Βάφτρα και Μανδηλαριά.