πληροφορίες, φωτογραφίες για τις κυριότερες οινοπαραγωγικές περιοχές στην ελλάδα, τα πιο σημαντικά στυλ κρασιών που παράγονται, οι κυριότερες ποικιλίες, οι σημανικότεροι παραγωγοί-οινοπειοί, ζώνες προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης και προστετευόμενης γεωγραφικής ένδειξης. ΠΟΠ και ΠΓΕ
Τα περισσότερα αμπέλια της Κω βρίσκονται στο κέντρο του νησιού στις βόρειες πλαγιές του όρους Δίκαιο. Μεγάλο ποσοστό αμπελώνων καταστράφηκε την δεκαετία του ‘70 λόγω της τουριστικής ανάπτυξης.
Στην Κω συναντάμε τόσο γηγενείς όσο και διεθνείς ποικιλίες όπως οι λευκές Αθήρι, Ασύρτικο, Μαλαγουζιά και Chardonnay και οι ερυθρές Syrah, Cabernet Sauvignon και Grenache.Τα κρασιά από το νησί μπορούν να φέρουν την ένδειξη Π.Γ.Ε. Δωδεκάνησος ή την Π.Γ.Ε. Κος.
Παρόλο που το πιο γνωστό, και παγκοσμίως διάσημο, ποτό της Λέσβου είναι το ούζο, τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται και η καλλιέργεια της αμπέλου. Το πρώτο εμφιαλωμένο κρασί ήρθε από την χρονιά του 1997. Το 2010 θεσπίστηκε η ζώνη Π.Γ.Ε. Λέσβος βοηθώντας στην ανάπτυξη της αμπελοκαλλιέργειας.
Οι αμπελώνες κατακλύζονται από γηγενείς ποικιλίες. Τον σημαντικότερο ρόλο διαδραματίζει η τοπική ερυθρή ποικιλία Χιδηριώτικο, η οποία χρησιμοποιείται και για την παραγωγή λευκών κρασιών. Άλλες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι λευκές Αθήρι και Ασύρτικο και οι ερυθρές Βάφτρα, Μανδηλαριά και Φωκιανό.
Η αμπελουργική και οινική ιστορία της Ικαρίας, νησί του Ανατολικού Αιγαίου, πηγαίνει πολύ πίσω στον χρόνο. Εδώ παραγόταν ο ‘Πράμνειος οίνος’, ο φημισμένος υψηλόβαθμος οίνος της αρχαιότητας. Τα αμπέλια που βρίσκονται σε υψόμετρο 50 έως 800 μέτρων, καλλιεργούνται σε πεζούλες διαμορφώνοντας έναν πολύ όμορφο αμπελώνα.
Η παράδοση της παραγωγής υψηλόβαθμων οίνων, κυρίως από την ερυθρή ποικιλία Φωκιανό, διατηρείται ακόμα στην Ικαρία. Όμως τα πιο μοντέρνα κρασιά από Φωκιανό, που καλύπτει περίπου το 70% των αμπελώνα, είναι κρασιά με χαμηλής έντασης χρώμα, σχετικά υψηλό αλκοολικό βαθμό, φρουτώδη αρώματα, μέτρια προς υψηλή οξύτητα και μαλακές τανίνες. Το Μπεγλέρι, η πιο σημαντική λευκή ποικιλία, δίνει κρασιά με μέτρια οξύτητα και αλκοόλ, με ευχάριστα αρώματα εσπεριδοειδών, τροπικών φρούτων και νότες μεταλλικότητας.
Το νησί διαθέτει μία Π.Γ.Ε. την Π.Γ.Ε. Ικαρία. Οι διεθνείς ποικιλίες απουσιάζουν από την Ικαρία. Εκτός από το Μπεγλέρι και το Φωκιανό καλλιεργούνται και οι λευκές ποικιλίες Αθήρι και Ασύρτικο και οι ερυθρές Βάφτρα και Μανδηλαριά.
Από τα νησιά των Κυκλάδων τα πιο σημαντικά ως προς την αμπελοκαλλιέργεια είναι η Σαντορίνη και η Πάρος. Στα υπόλοιπα νησιά η οινοπαραγωγή είναι περιορισμένη, ελάχιστα κρασιά εμφιαλώνονται και καταναλώνονται συνήθως σε τοπικό επίπεδο.
Εξαίρεση αποτελεί η Τήνος όπου σημειώνεται σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια με την παραγωγή κάποιων αξιόλογων κρασιών αλλά και η Μύκονος. Στην Σύρο τα τελευταία 3 χρόνια άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τα πρώτα εμφιαλωμένα αξιόλογα κρασιά ενώ το νησί διαθέτει και μία ζώνη Π.Γ.Ε..
Οι ποικιλίες που καλλιεργούνται σε αυτά τα νησιά είναι κυρίως οι λευκές Ασύρτικο, Αθήρι και Μονεμβασιά και οι ερυθρές Μανδηλαριά, Αυγουστιάτης και Μαυροτράγανο. Διεθνείς ποικιλίες σπάνια συναντάμε στις Κυκλάδες με εξαίρεση την Μύκονο όπου συναντάμε κάποιες φυτεύσεις με Syrah.
Οι Κυκλάδες διαθέτουν τρείς ζώνες Π.Ο.Π., τις Π.Ο.Π. Πάρος, Π.Ο.Π Malvasia Πάρος και Π.Ο.Π. Σαντορίνη και τέσσερεις ζώνες Π.Γ.Ε. τις Π.Γ.Ε Αιγαίο Πέλαγος, Π.Γ.Ε Κυκλάδες, Π.Γ.Ε. Σύρος και Π.Γ.Ε Θαψανά (για κρασιά που παράγονται στην Πάρο).
Από τα Δωδεκάνησα το πιο σημαντικό νησί ως προς την οινοπαραγωγή είναι η Ρόδος και ακολουθεί η Κως. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα Ελληνικά νησιά στα Δωδεκάνησα έχουν σημαντική παρουσία και οι διεθνείς ποικιλίες.Τα τελευταία χρόνια έχει μπει και η Λέρος στον χάρτη των εμφιαλωμένων κρασιών. Οι περιορισμένοι αμπελώνες του νησιού καλύπτονται από τις λευκές ποικιλίες Αθήρι και Μοσχάτο Άσπρο και από τις ερυθρές Μανδηλαριά, Cabernet Sauvignon και Merlot.
Στα Δωδεκάνησα συναντάμε δύο ζώνες Π.Ο.Π. τις Π.Ο.Π. Ρόδος και Π.Ο.Π. Μοσχάτος Ρόδου και τρεις ζώνες Π.Γ.Ε. τις Π.Γ.Ε Αιγαίο Πέλαγος, Π.Γ.Ε Δωδεκάνησος και Π.Γ.Ε. Κως.
Η αμπελουργική και η οινική ιστορία της Ζακύνθου είναι μακρά καθώς υπάρχουν ιστορικά στοιχεία που μαρτυρούν ότι ήταν ο κύριος σταθμός ανεφοδιασμού με κρασί των πλοίων που ταξίδευαν στη Μεσόγειο. Στο νησί σημειώνεται ιδιαίτερη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια με τα κρασιά της να αρχίζουν να βγαίνουν και εκτός ορίων του νησιού.
Η Ζάκυνθος χαρακτηρίζεται από την καλλιέργεια πολλών διαφορετικών ποικιλιών, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι οι λευκές Γουστολίδι, Σκιαδόπουλο, Μοσχατέλλα, Παύλος και Ρομπόλα και οι ερυθρές Αυγουστιάτης, Μαυροδάφνη και Σκυλοπνίχτης.
Το νησί διαθέτει μια Ονομασία κατά Παράδοση, την ΠΓΕ Βερντέα. Παραδοσιακά τα κρασιά αυτά είχαν βαθύ χρώμα, εσκεμμένη οξείδωση, υψηλό αλκοόλ και υψηλή οξύτητα. Στις μέρες μας το στυλ έχει αλλάξει με σκοπό να είναι πιο προσιτό και πιο εμπορικό στο ευρύ κοινό. Το χρώμα είναι λιγότερο έντονο, το αλκοόλ δεν ξεπερνά το 13,5% και το ποσοστό της οξείδωσης περιορισμένο. Το 2010 θεσπίστηκε άλλη μία Π.Γ.Ε. η Π.Γ.Ε. Ζάκυνθος.
Τα κρασιά που παράγονται στην Λευκάδα σπάνια ξεφεύγουν από τα όρια του νησιού και καταναλώνονται σε τοπικό επίπεδο, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. Παρόλο που μεγάλη ποσότητα διατίθεται σε χύμα μορφή ωστόσο παράγονται κάποια αξιόλογα κρασιά από την ερυθρή ποικιλία Βερζαμί η οποία καταλαμβάνει περίπου το 80% του συνολικού αμπελώνα. Άλλες ποικιλίες που συναντάμε είναι η λευκές Βαρδέα και η Ρομπόλα και η ερυθρή Merlot που συχνά αναμιγνύεται με το Βερτζαμί. Τα λευκά κρασιά παράγονται κυρίως στο νότιο τμήμα του νησιού και τα ερυθρά στο κεντρικό. Το νησί διαθέτει την Π.Γ.Ε. Λευκάδα.
Η Κέρκυρα παρόλο που είναι το μεγαλύτερο νησί των Ιωνίων νήσων, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο αμπελουργικό ενδιαφέρον. Τα κρασιά που παράγονται διατίθενται περισσότερο σε χύμα μορφή και τα λιγοστά εμφιαλωμένα κρασιά καταναλώνονται σε τοπικό επίπεδο.
Οι αμπελώνες, που βρίσκονται κυρίως στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού, κατακλύζονται από λευκές ποικιλίες με επικρατέστερες τον Κακοτρύγη και την Ρομπόλα ενώ από ερυθρές συναντάμε το Πετροκόριθο και το Cabernet Sauvignon. Το νησί διαθέτει δύο Π.Γ.Ε., την Π.Γ.Ε Κέρκυρα και την Π.Γ.Ε. Χαλικούνα.
O αμπελώνας της Κεφαλονιάς καταλαμβάνει έκταση 300 εκταρίων, καθιστώντας τη το σημαντικότερο νησί από τα Επτάνησα τόσο από πλευράς καλλιεργήσιμης έκτασης και παραγωγής όσο και από πλευράς ποιότητας. Η παραγωγή του νησιού στηρίζεται στις γηγενείς ποικιλίες. Η πιο σημαντική από αυτές είναι η λευκή Ρομπόλα, της οποίας οι αμπελώνες βρίσκονται στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές και σε υψόμετρο που φτάνει μέχρι τα 800 μέτρα.
Διαθέτει 3 ζώνες Π.Ο.Π. την Π.Ο.Π. Ρομπόλα Κεφαλληνία για λευκά ξηρά κρασιά, την Π.Ο.Π. Μοσχάτος Κεφαλληνίας για λευκά γλυκά και την Π.Ο.Π. Μαυροδάφνη Κεφαλληνίας για γλυκά ερυθρά. και 3 ζώνες Π.Γ.Ε. τις Π.Γ.Ε. Πλαγιές Αίνου, Π.Γ.Ε. Ματζαβινάτα και Π.Γ.Ε. Μεταξάτα.
Εκτός από τις τρεις ποικιλίες που συμμετέχουν στην παραγωγή των ΠΟΠ Οίνων, σημαντικές είναι επίσης οι λευκές Τσαούσι, που δίνει κρασιά με χαμηλό αλκοόλ και αρώματα που θυμίζουν λεμόνι και πεπόνι, η Μοσκατέλα με σχετικά υψηλό αλκοόλ και αρώματα λουλουδιών και το Γουστολίδι. Οι ποικιλίες αυτές σπάνια απαντώνται σε μονοποικιλιακά κρασιά. Τα ξηρά κόκκινα κρασιά παράγονται κυρίως από Μαυροδάφνη, δεν μπορούν όμως να φέρουν την ένδειξη Π.Ο.Π. Τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να γίνονται προσπάθειες με διεθνείς ποικιλίες όπως το Syrah.
Οι αμπελώνες της Αχαΐας, που ξεπερνούν σε έκταση τα 5.700 εκτάρια είναι από τους ομορφότερους αμπελώνες όλης της χώρας. Η μορφολογία της περιοχής με τις πλαγιές, τις χαράδρες, τα ποτάμια και την επίδραση του Κορινθιακού κόλπου, δημιουργεί πολλά διαφορετικά μεσοκλίματα και κατά συνέπεια διαφορετικά στυλ κρασιών ακόμα και από τις ίδιες ποικιλίες.
Η Αχαΐα περιλαμβάνει 4 Π.Ο.Π. μία για ξηρά κρασιά και τρεις για γλυκά. Η Π.Ο.Π. Πάτρα όπου παράγονται λευκά ξηρά κρασιά από Ροδίτη καταλαμβάνει πολύ μεγάλη έκταση και τα κρασιά που φέρουν την ένδειξη προέρχονται από τους πιο ορεινούς αμπελώνες. Οι Π.Ο.Π. Μαυροδάφνη Πατρών, Π.Ο.Π. Μοσχάτος Πατρών και Π.Ο.Π Μοσχάτος Ρίου Πατρών όπου παράγονται γλυκά κρασιά από τις ομώνυμες ποικιλίες προέρχονται από πιο πεδινές περιοχές. Στην περιοχή υπάρχουν και πολύ σημαντικές Π.Γ.Ε., η Π.Γ.Ε. Αχαΐα που περιλαμβάνει όλο τον νομό, η Π.Γ.Ε. Πλαγιές Πετρωτού και η Π.Γ.Ε. Πλαγιές Αιγιαλείας. Η σημαντικότερη ίσως από αυτές τις τρεις είναι η ζώνη ΠΓΕ Πλαγιές Αιγιαλείας, ένας χαρισματικός αμπελώνας που φτάνει στα 800 μέτρα υψόμετρο, βρίσκεται έξω από το Αίγιο στις πλαγιές του Παναχαϊκού όρους και του Χελμού.
Οι ποικιλίες που καλλιεργούνται περισσότερο στην Αχαΐα εκτός από αυτές που συμμετέχουν στις Π.Ο.Π. είναι οι λευκές Λαγόρθι, Μαλαγουζιά, Σιδερίτης, Ασύρτικο, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Riesling και οι ερυθρές Μαύρο Καλαβρυτινό, Αγιωργίτικο, Cabernet Sauvignon, Merlot και Syrah. Αξιοσημείωτη είναι η παραγωγή εξαιρετικών ξηρών κρασιών από την ερυθρή ποικιλία Μαυροδάφνη, τα οποία όμως δεν μπορούν να φέρουν την ένδειξη Π.Ο.Π.. Η περιοχή φημίζεται και για την παραγωγή μαύρης σταφίδας.