παρουσιάζονται όλες οι ζώνες προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης της Ελλάδος

ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia

Η ζώνη Π.Ο.Π. Μονεμβασία-Malvasia, βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Λακωνίας και περιλαμβάνει τις περιοχές Μονεμβασίας, Ασωπού, Βοιών και Μολάων. Πρόκειται για μία πρόσφατη ζώνη Π.Ο.Π. που θεσπίστηκε μόλις το 2010. Η ποικιλίες που χρησιμοποιούνται είναι η Μονεμβασιά, σε ποσοστό τουλάχιστον 51%, το Ασύρτικο, οι Ασπρούδες και η Κυδωνίτσα. Τα κρασιά παράγονται από λιαστά σταφύλια, ενώ μπορεί να ενισχύονται με αλκοόλη. Πρέπει να παλαιώνουν για τουλάχιστον δύο χρόνια σε δρύινα βαρέλια πριν εμφιαλωθούν.

Με δεδομένο ότι τα πρώτα κρασιά κυκλοφόρησαν μόλις το 2013 από την χρονιά του 2010, τα κρασιά δεν έχουν αποκτήσει ‘τυπικότητα΄. Τα οργανοληπτικά τους χαρακτηριστικά λόγω της ποικιλιακής τους σύνθεσης και του τρόπου παρασκευής αναμένεται να χαρακτηρίζονται από αρώματα μελιού, αποξηραμένων φρούτων και μπαχαρικών.

Π.Ο.Π. Πάτρα

Στο βόρειο ανατολικό και κεντρικό τμήμα της Αχαΐας βρίσκεται η ζώνη του ΠΟΠ Πάτρα, η πιο εκτεταμένη ζώνη ελληνικού ΠΟΠ οίνου. Το μεγαλύτερο μέρος της Ζώνης είναι ενιαίο και συνεχές, αλλά σε αυτό προστίθενται διάσπαρτοι απομακρυσμένοι αμπελώνες σε πολλές περιοχές, με μέσο και μεγάλο υψόμετρο. Περιλαμβάνει εκτάσεις των περιοχών Αιγείρας, Αιγίου, Ακράτας, Διακοπτού, Δύμης, Ερινεού, Καλαβρύτων, Λαρισσού, Πατρέων, Ρίου, Συμπολιτείας, Τριταίας, Φαρρών, Ωλενίας, Καλεντζίου, και Λεοντίου. Το πιο όμορφο μέρος αυτού του αμπελώνα είναι στην ορεινή Αιγιαλεία που τα αμπέλια βρίσκονται σε υψόμετρα από 250 έως και 1000μ. Πρόκειται για μια περιοχή που αποτελεί εξαιρετικό φυσικό τοπίο, με χαράδρες, πλούσια βλάστηση, ποτάμια και με θέα προς τον Κορινθιακό κόλπο.

Για την παραγωγή των κρασιών Π.Ο.Π. που επιτρέπεται να είναι λευκά, ξηρά, ημίξηρα και ημίγλυκα (η συντριπτική πλειοψηφία των κρασιών είναι ξηρά) χρησιμοποιείται η ερυθρωπή ποικιλία Ροδίτης, δίνοντας πολύ εκφραστικά και αρωματικά λευκά κρασιά. Τα κρασιά που προέρχονται από ορεινούς αμπελώνες στην περιοχή της Αιγιαλείας, είναι έντονα αρωματικά με ξεκάθαρο άρωμα φρέσκων φρούτων που θυμίζει λεμόνι και μήλο, νότες ορυκτότητας και υψηλή οξύτητα. Στα δυτικά, σε χαμηλότερο υψόμετρο, βρίσκονται οι αμπελώνες της Πάτρας, όπου ο Ροδίτης ωριμάζει πρώιμα και δίνει πλουσιότερα κρασιά με αρώματα εσπεριδοειδών, ώριμων φρούτων όπως πεπόνι και ευχάριστη οξύτητα. Γενικότερα τα κρασιά σε όλη την ζώνη εμφανίζουν μέτριο αλκοόλ και μέτριο σώμα. Τα κρασιά αυτά είναι προτιμότερο να καταναλώνονται φρέσκα, μπορούν όμως να ωριμάσουν για 2- 3 χρόνια.

ΠΟΠ Μαυροδάφνη Πατρών

Η Π.Ο.Π. Μαυροδάφνη Πατρών βρίσκεται στην περιοχή της Πάτρας, στο βόρειο-κεντρικό τμήμα της Αχαΐας όπου ευδοκιμεί η ερυθρή ποικιλία Μαυροδάφνη παράγοντας τον δημοφιλέστερο ελληνικό ερυθρό γλυκό οίνο. Οι περιοχές που καλύπτει η ζώνη είναι τα Βραχναίικα, Δύμη, Λαρισσό, Μεσσάτιδα, Παραλία, Φαρρών, Ωλένια, Ρίο, Μόρβη. Σημαντικό ρόλο, στην καθιέρωση αυτών των κρασιών τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, έχει παίξει η εταιρεία Achaia Clauss και ο ιδρυτής της Γουστάβος Κλάους.

Για την παραγωγή των κρασιών επιτρέπεται εκτός από την Μαυροδάφνη και η χρήση Κορινθιακής σταφίδας (μέχρι 49%) που όμως δεν χρησιμοποιείται για τα κρασιά υψηλής ποιότητας. Τα κρασιά που παράγονται είναι γλυκά, τα οποία προκύπτουν είτε από λιαστά σταφύλια είτε (συχνότερα) με ενίσχυση του γλεύκους με αλκοόλη. Πρέπει να έχουν παλαιώσει τουλάχιστον ένα έτος σε δρύινα βαρέλια χωρητικότητας έως 1.000 λίτρα. Κρασιά που έχουν παραμείνει 2 έτη σε βαρέλια και 1 στη φιάλη μπορούν να φέρουν την ένδειξη Reserve ενώ εάν έχουν παλαιώσει για 7 χρόνια (τουλάχιστον 3 σε βαρέλι και 3 σε φιάλες) μπορούν να λέγονται Grand Reserve.

Η ζώνη αυτή χαρακτηρίζεται από κρασιά δύο ταχυτήτων, από την μια πλευρά δημιουργούνται εξαιρετικά κρασιά που αποτυπώνουν τις δυνατότητες της ποικιλίας και ξεδιπλώνουν τον πολύπλοκο χαρακτήρα μετά από μακρόχρονη παλαίωση και από την άλλη κρασιά ευρείας κατανάλωσης και μαζικής παραγωγής πολύ μέτριας ποιότητας. Οι καλύτερες Μαυροδάφνες έχουν βαθύ χρώμα, μέτρια οξύτητα, αρώματα κερασιού, αποξηραμένων φρούτων, μπαχαρικών και δάφνης όταν είναι φρέσκα που εξελίσσονται σε ξηρά σύκα, καφέ, σοκολάτα και καραμέλα όσο παλαιώνουν ενώ έχουν πολύ μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης.

ΠΟΠ Μοσχάτος Πατρών

Η ζώνη Π.Ο.Π. Μοσχάτος Πατρών βρίσκεται στην περιοχή της Πάτρας στην Αχαΐα. Περιλαμβάνει σχετικά πεδινούς αμπελώνες στις περιοχές Βραχναίικα, Δύμη Λαρισσού, Μεσσάτιδα, Παραλία, Ρίο, Φαρρά και Ωλενία.

Τα κρασιά παράγονται από την ποικιλία Μοσχάτο άσπρο, την ευγενέστερη ποικιλία από την οικογένεια των Μοσχάτων. Είναι λευκά κρασιά τα οποία μπορεί να είναι είτε φυσικώς γλυκείς (vin naturellement doux) είτε φυσικοί γλυκείς (vin doux naturel – vin de liqueur). Αν για την παραγωγή των κρασιών αξιοποιούνται μόνο σταφύλια από ιδιόκτητα αμπέλια, χαμηλής στρεμματικής απόδοσης, μπορούν να φέρουν την ένδειξη ‘από διαλεκτούς αμπελώνες’ (grand cru).

Τα κρασιά αυτά συνήθως εμφανίζουν μέτρια οξύτητα, με αρώματα τριαντάφυλλου, άνθεων και φλουδών εσπεριδοειδών όταν είναι φρέσκα, που εξελίσσονται σε αρώματα αποξηραμένων φρούτων, μαρμελάδας, σταφίδων και μελιού με δυνατότητα παλαίωσης.

ΠΟΠ Μοσχάτος Ρίου Πατρών

Η ζώνη Π.Ο.Π. Μοσχάτος Ρίου Πατρών βρίσκεται στα ανατολικά της Πάτρας στην Αχαΐα. Περιλαμβάνει πεδινούς παράκτιους αμπελώνες στην περιοχή του Ρίου.

Τα κρασιά παράγονται από την ποικιλία Μοσχάτο άσπρο, την ευγενέστερη ποικιλία από την οικογένεια των Μοσχάτων. Τα κρασιά είναι λευκά και μπορούν να παράγονται από λιαστά σταφύλια (φυσικώς γλυκείς / vin naturellement doux) είτε με ενίσχυση με αλκοόλη (φυσικοί γλυκείς /vin doux naturel – vin de liqueur). Αν για την παραγωγή των κρασιών αξιοποιούνται μόνο σταφύλια από ιδιόκτητα αμπέλια, χαμηλής στρεμματικής απόδοσης, μπορούν να φέρουν την ένδειξη ‘από διαλεκτούς αμπελώνες’ (vin doux naturel – grand cru).

Τα κρασιά αυτά συνήθως εμφανίζουν μέτρια οξύτητα, με αρώματα εσπεριδοειδών, κυδωνιού, άνθεων και γλυκών μπαχαρικών όταν είναι φρέσκα, που εξελίσσονται σε αρώματα αποξηραμένων φρούτων, μαρμελάδας και μελιού με δυνατότητα παλαίωσης.

ΠΟΠ Ρομπόλα Κεφαλληνίας

Η Π.Ο.Π. Ρομπόλα Κεφαλληνίας, η οποία παίρνει το όνομα της από την ομώνυμη λευκή ποικιλία, είναι η πιο σημαντική από τις τρείς ζώνες Π.Ο.Π. που διαθέτει το νησί. Οι αμπελώνες που καταλαμβάνουν έκταση περίπου 180 εκταρίων βρίσκονται στο νότιο τμήμα του νησιού στο οροπέδιο των Ομαλών περιλαμβάνοντας τις περιοχές Άγιος Ελευθέριος, Βαλσαμάτα & Φραγκάτα, Επανοχώρι, Μιχάτα και στις δυτικές – νοτιοδυτικές πλαγιές του Αίνου. Το υψόμετρο φτάνει μέχρι τα 800 μέτρα. Η ρομπόλα ευδοκιμεί σε φτωχά, άγονα, εδάφη που οι Ιταλοί ονόμαζαν το κρασί της «Vino di Sasso», δηλαδή «κρασί της πέτρας».

Το έδαφος στην ζώνη Π.Ο.Π.

Το έδαφος στην ζώνη Π.Ο.Π.

Τα κρασιά που φέρουν την ένδειξη Π.Ο.Π. Ρομπόλα Κεφαλληνίας είναι λευκά ξηρά κρασιά. Οι καλύτερες Ρομπόλες, που προέρχονται από του πιο ορεινούς αμπελώνες, έχουν συνήθως υψηλή οξύτητα, μέτριο σώμα, μέτριο αλκοόλ και ευχάριστα αρώματα εσπεριδοειδών, ροδάκινου, άνθεων και μεταλλικότητας. Είναι προτιμότερο να καταναλώνονται φρέσκα όσο διατηρούν την φρεσκάδα τους αν και οι δυνατότητες παλαίωσης τους είναι αντικείμενο πολλών συζητήσεων και πειραματισμών.

ΠΟΠ Μαυροδάφνη Κεφαλλονιάς

Το μεγαλύτερο μέρος της ζώνης Π.Ο.Π. Μαυροδάφνη Κεφαλονιάς βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του νησιού στην χερσόνησο της Παλικής, με το υπόλοιπο να βρίσκεται στις περιοχές Ελειού Πρόννων, Αργοστολίου, Σάμης ενώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σταφύλια από την Ιθάκη.

Τα κρασιά παράγονται από την ποικιλία Μαυροδάφνη ενώ επιτρέπεται και η χρήση της ποικιλίας Μάυρη Κορινθιακή μέχρι ποσοστό 49%. Οι οίνοι που παράγονται είναι ερυθροί φυσικοί γλυκείς (vin doux naturel – vin de liqueur), παράγονται δηλαδή με την προσθήκη αλκοόλης κατά την διάρκεια της αλκοολικής ζύμωσης. Εμφανίζουν βαθύ χρώμα, μέτρια οξύτητα, αρώματα αποξηραμένων φρούτων, και δάφνης που εξελίσσονται σε ξηρά σύκα, καφέ και καραμέλα όσο παλαιώνουν.

ΠΟΠ Μοσχάτος Κεφαλλονιάς

Η ζώνη Π.Ο.Π. Μοσχάτος Κεφαληνίας, βρίσκεται στη δυτική πλευρά του ομώνυμου νησιού, στη χερσόνησο της Παλικής. Η έκταση της ζώνης είναι σχετικά μικρή και τα κρασιά που παράγονται είναι λιγοστά. Η ποικιλία που χρησιμοποιείται είναι το Άσπρο Μοσχάτο. Οι λευκοί επιδόρπιοι οίνοι αυτοί, μπορεί να είναι είτε φυσικώς γλυκείς (vin naturellement doux) είτε φυσικοί γλυκείς (vin doux naturel – vin de liqueur). Αν για την παραγωγή των κρασιών αξιοποιούνται μόνο σταφύλια από ιδιόκτητα αμπέλια, χαμηλής στρεμματικής απόδοσης, μπορούν να φέρουν την ένδειξη ‘από διαλεκτούς αμπελώνες’ (grand cru).

Τα κρασιά αυτά συνήθως εμφανίζουν μέτρια οξύτητα, με αρώματα τριαντάφυλλου, άνθεων και φλουδών εσπεριδοειδών όταν είναι φρέσκα, που εξελίσσονται σε αρώματα αποξηραμένων φρούτων, μαρμελάδας, και μελιού όσο παλαιώνουν.

ΠΟΠ Σαντορίνη

Η ζώνη Π.Ο.Π. Σαντορίνη, στο νότιο Αιγαίο, είναι η πιο σημαντική και η πιο αναγνωρίσιμη Ελληνική ζώνη Π.Ο.Π. για λευκά ξηρά κρασιά τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Περιλαμβάνει όλη την Σαντορίνη και την Θηρασία καλύπτοντας έκταση περίπου 1300 εκταρίων.

Τα κρασιά που παράγονται μπορεί να είναι λευκά ξηρά και λευκά κρασιά από λιαστά σταφύλια είτε φυσικώς γλυκά (χωρίς προσθήκη αλκοόλης) ή φυσικός γλυκά (με προσθήκη αλκοόλης) τα οποία καλούνται Vinsanto.

Τα λευκά ξηρά κρασιά παράγονται από την ποικιλία Ασύρτικο, ίσως την ευγενέστερη Ελληνική λευκή ποικιλία, σε ποσοστό τουλάχιστον 75% και το υπόλοιπο από τις επίσης λευκές ποικιλίες Αθήρι και Αιδάνι. Παρόλο που το Αθήρι και το Αιδάνι προσδίσουν πιο έντονο αρωματικό χαρακτήρα στα κρασιά οι περισσότεροι παραγωγοί επιλέγουν να χρησιμοποιούν 100% Ασύρτικο. Τα κρασιά με τη ένδειξη «Νυχτέρι», μπορούν να φέρουν την ένδειξη Π.Ο.Π.. Είναι λευκοί ξηροί οίνοι που έχουν παραχθεί από υπερώριμα σταφύλια, που τρυγούνται πριν την αυγή (όπως υποδηλώνει και το όνομα του). Τα κρασιά που προκύπτουν είναι υψηλόβαθμα, με τουλάχιστον 13.5% αλκοόλη, και ωριμάζουν υποχρεωτικά σε ξύλινα βαρέλια τουλάχιστον για 3 μήνες. Γενικότερα τα ξηρά κρασιά έχουν υψηλή οξύτητα, υψηλό αλκοόλ, γεμάτο σώμα, αρώματα εσπεριδοειδών, πράσινων μήλων, μεταλλικότητας και ορυκτών όταν είναι φρέσκα που εξελίσσονται σε αρώματα μελιού, κηροζίνης και μανιταριών όσο παλαιώνουν. Πολλά από αυτά παλαιώνουν σε παλαιά ή νέα βαρέλια. Τα κρασιά μπορούν να καταναλωθούν φρέσκα αλλά μπορούν να παλαιώσουν για πολλά χρόνια αποκτώντας ένταση και πολυπλοκότητα κατατάσσοντας τα πλέον στα καλύτερα λευκά κρασιά της Ευρώπης.

Τα ‘Vinsanto’ που ανήκουν και αυτά στα κρασιά Π.Ο.Π. Σαντορίνη, είναι τα περίφημα γλυκά κρασιά της Σαντορίνης. Οι ποικιλίες που χρησιμοποιούνται είναι το Ασύρτικο σε ποσοστό τουλάχιστον 51%, Αθήρι, Αιδάνι. Η νομοθεσία ορίζει ότι κατ’ εξαίρεση και μόνο για τους φυσικώς γλυκείς οίνους, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μικροποσότητες από τις λευκές ποικιλίες Γαϊδουριά, Κατσανό, Μοσχάτο λευκό, Μονεμβασιά, Πλατάνι, Ποταμίσι και η ερυθρωπή Ροδίτης. Τα κρασιά παράγονται από υπερώριμα σταφύλια, που έχουν αφεθεί στον ήλιο για να αφυδατωθούν (λιάσιμο για 6 έως 14 ημέρες), ώστε να έχουν τουλάχιστον 370γρ./λ. σάκχαρα και παλαιώνουν για τουλάχιστον 24 μήνες σε ξύλινα βαρέλια. Αν και επιτρέπεται η προσθήκη αλκοόλης στην παραγωγή του τα περισσότερα κρασιά δεν ενδυναμώνονται. Πρόκειται για πολύπλοκα κρασιά με αρώματα αποξηραμένων φρούτων, σταφίδας, καραμέλας, καφέ και ξηρών καρπών, με υψηλή οξύτητα που ισορροπεί με την γλυκύτητα και με πολύ μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης. Επιτρέπεται η κυκλοφορία οίνων Vinsanto συγκεκριμένης εσοδείας και η ανάμειξη διαφορετικών εσοδειών με αναγραφή της νεότερης.

ΠΟΠ Πάρος

Η ζώνη ΠΟΠ Πάρος, είναι η δεύτερη σημαντικότερη Π.Ο.Π. μετά την ΠΟΠ Σαντορίνη στις Κυκλάδες. Παρόλο που περιλαμβάνει όλη την Πάρο και την Αντίπαρο, τα περισσότερα αμπέλια βρίσκονται στις πλαγιές του βουνού Προφήτης Ηλίας στο κέντρο του νησιού.

Παράγονται ξηρά λευκά κρασιά από την λευκή ποικιλία Μονεμβασιά και κόκκινα ξηρά από από την ερυθρή ποικιλία Μανδηλαριά (τουλάχιστον 35%) και την λευκή Μονεμβασιά. Είναι ο μόνος ελληνικός ΠΟΠ οίνος που στη σύνθεσή του περιλαμβάνει και λευκή ποικιλία με σκοπό να δώσει αρώματα και να μαλακώσει τα κρασιά από Μανδηλαριά κάνοντας τα πιο προσιτά.

Τα λευκά εμφανίζουν έντονα αρώματα φρούτων όπως μήλο και ανανά, νότες ορυκτότητας σχετικά υψηλό αλκοόλ και ευχάριστη οξύτητα. Τα κόκκινα εμφανίζουν κόκκινα φρούτα και γλυκά μπαχαρικά, μέτριο προς γεμάτο σώμα και μαλακές τανίνες.