πληροφορίες, φωτογραφίες για τις κυριότερες οινοπαραγωγικές περιοχές στην ελλάδα, τα πιο σημαντικά στυλ κρασιών που παράγονται, οι κυριότερες ποικιλίες, οι σημανικότεροι παραγωγοί-οινοπειοί, ζώνες προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης και προστετευόμενης γεωγραφικής ένδειξης. ΠΟΠ και ΠΓΕ

Μεσσηνία

Οι αμπελώνες της Μεσσηνίας, που βρίσκεται στο δυτικότερο άκρο της Πελοποννήσου, καταλαμβάνουν έκταση περίπου 2800 εκταρίων. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80 όλη η παραγωγή της περιοχής διατίθοταν σε χύμα μορφή. Αν και μεγάλη ποσότητα κρασιού εξακολουθεί να πωλείται σε χύμα μορφή ωστόσο, τα τελευταία 20 χρόνια σημειώνεται σημαντική ανάπτυξη με την εγκατάσταση παραγωγών με στόχο την παραγωγή ποιοτικών εμφιαλωμένων παραγωγών.

Η Μεσσηνία δεν περιλαμβάνει ζώνη Π.Ο.Π. αλλά διαθέτει τρεις ζώνες Π.Γ.Ε. την Π.Γ.Ε. Μεσσηνία που περιλαμβάνει όλο τον νομό, την Π.Γ.Ε. Τριφυλία και την Π.Γ.Ε. Πυλία. Η περιοχή κυριαρχείται από διεθνείς ποικιλίες με χαρακτηριστικό παράδειγμα το Cabernet Sauvignon. Άλλες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι λευκές Φιλέρι, Ροδίτης, Ασύρτικο και Chardonnay και οι ερυθρές Αγιωργίτικο, Grenache, Merlot και Cabernet Franc.

Ηλεία

Η Ηλεία, που βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της δυτικής Πελοποννήσου, με 32.300 εκτάρια αμπελώνων, έχει σημειώσει σημαντική αμπελουργική ανάπτυξη τα τελευταία 25 χρόνια. Πρωτοπόρο σε αυτή την προσπάθεια είναι το Κτήμα Μερκούρη, που άρχισε να παράγει εμφιαλωμένα κρασιά με ιδιαίτερη εμπορική επιτυχία. Οι αμπελώνες βρίσκονται σε σχετικά χαμηλό υψόμετρο που δέχονται την επίδραση των ποταμών Αλφειού και Πηνειού.

Η ποικιλία Refosco που προέρχεται από την Ιταλία καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στην Ελληνική γη σε αυτή την περιοχή, με ιδιαίτερη επιτυχία από το Κτήμα Μερκούρη. Απόδειξη αυτής της επιτυχίας είναι το γεγονός ότι η ποικιλία στην περιοχή αυτή καλείται ‘Μερκουρέικο’. Άλλη ποικιλία που έχει μεγάλη σημασία είναι η ερυθρή ποικιλία Αυγουστιάτης που μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν ξεχασμένη αλλά τώρα γίνονται σημαντικές προσπάθειες για την αναβίωση της. Άλλες ποικιλίες που χρησιμοποιούνται ευρέως στην περιοχή είναι οι λευκές Ροδίτης, Ρομπόλα, Viognier και Chardonnay και οι ερυθρές Μαυροδάφνη, Αγιωργίτικο, Mourvedre και Cabernet Sauvignon.

Η Ηλεία δεν διαθέτει ζώνη ΠΟΠ, αλλά περιλαμβάνει τρεις ζώνες ΠΓΕ, την Π.Γ.Ε. Ηλεία που περιλαμβάνει όλο τον νομό, την Π.Γ.Ε.Λετρινοί και την Π.Γ.Ε. Πισάτις.

Λακωνία

Η Λακωνία είναι μια περιοχή με πλούσια Οινική ιστορία. Εδώ παραγόταν το περίφημο κρασί Μαλβάζια που ταξίδευε σε όλο τον κόσμο μέσω του λιμανιού της Μονεμβασιάς. Η Λακωνία δεν ακολούθησε την έντονη ανάπτυξη που παρουσίασαν τα τελευταία 30 χρόνια πολλές περιοχές της Πελοποννήσου, παρόλα αυτά κάποιοι φιλόδοξοι παραγωγοί της περιοχής κάνουν σημαντικές προσπάθειες για την ανάδειξη της περιοχής με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Οι αμπελώνες της Λακωνίας, που καταλαμβάνουν έκταση μόλις 710 εκταρίων και αποτελούν ίσως τον μικρότερο αμπελώνα της Πελοποννήσου, κατακλύζονται από Ελληνικές ποικιλίες. Η λευκή ποικιλία Κυδωνίτσα είναι η πιο σημαντική από αυτές. Πρόκειται για μια ποικιλία που δίνει κρασιά με χαμηλό αλκοόλ, μέτρια οξύτητα και έντονα αρώματα φρούτων με κυρίαρχο αυτό του κυδωνιού, όπως δηλώνει και το όνομα της. Άλλες ποικιλίες που συναντάμε είναι οι λευκές Ασύρτικο, Μονεμβασιά, Μαλαγουζιά, Μοσχοφίλερο και Ροδίτης και οι κόκκινες Μαυρούδι και το Αγιωργίτικο.

Η αναβίωση του ιστορικού και διάσημου γλυκού οίνου «Μαλβαζία» επιχειρείται με την αναγνώριση μίας οινοπαραγωγικής περιοχής Π.Ο.Π. η οποία θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη της περιοχής. Πρόκειται για τη ζώνη ΠΟΠ Μονεμβασία-Malvasia, όπου παράγονται λευκά γλυκά κρασιά από τις ποικιλίες Μονεμβασιά (σε ποσοστό τουλάχιστον 51%), Ασύρτικο, Ασπρούδες και Κυδωνίτσα. Η περιοχή διαθέτει μία ζώνη Π.Γ.Ε. στην οποία επιτρέπονται κυρίως γηγενείς ποικιλίες.

Αρκαδία

Η Αρκαδία είναι μια περιοχή όπου κυριαρχείται σχεδόν από μία ποικιλία και από την παραγωγή λευκών κρασιών. Τα αμπέλια της Αρκαδίας βρίσκονται κυρίως στο οροπέδιο της Μαντίνειας με υψόμετρο 650μ. στην καρδιά της Πελοποννήσου, όπου η ερυθρωπή ποικιλία Μοσχοφίλερο ωριμάζει πολύ όψιμα, συνήθως στα μέσα του Οκτωβρίου, δίνοντας χαμηλόβαθμα, λευκά, blanc-de-gris, αλλά και ροζέ κρασιά, με έντονο αρωματικό χαρακτήρα. Οι αμπελώνες καλύπτουν περίπου 1.000 εκτάρια, αποτελώντας μια από τις ψυχρότερες αμπελουργικές ζώνες της Ελλάδας, όπου οι συχνά αντίξοες καιρικές συνθήκες του φθινοπώρου μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα της εσοδείας. Λόγω των ξηρών καιρικών συνθηκών στην Αρκαδία έχει αναπτυχθεί η βιολογική καλλιέργεια.

Η Αρκαδία διαθέτει μία ζώνη Π.Ο.Π., την ΠΟΠ Μαντίνεια που εκτείνεται στο κεντρικό-ανατολικό τμήμα της Αρκαδίας. Οι ποικιλίες που χρησιμοποιούνται είναι το Μοσχοφίλερο, με ελάχιστη περιεκτικότητα 85%, και οι Ασπρούδες, παράγοντας λευκά ξηρά κρασιά αλλά και αφρώδη. Εκτός από τους παραγωγούς που εδρεύουν στην Μαντίνεια, υπάρχουν και πολλοί που δραστηριοποιούνται εκτός ζώνης αλλά συνεργάζονται με τους τοπικούς παραγωγούς για την παραγωγή κρασιών Π.Ο.Π Μαντίνεια. Στην περιοχή συναντάμε επίσης την ζώνη Π.Γ.Ε. Αρκαδία που καλύπτει όλον τον νομό και την Π.Γ.Ε. Τεγέα.

Ο χαρακτήρας του Μοσχοφίλερου, με το ελαφρύ αλκοόλ, την υψηλή οξύτητα και τον έντονο αρωματικό χαρακτήρα του έχει οδηγήσει τους οινοπαραγωγούς της ζώνης στην παραγωγή αξιόλογων αφρωδών οίνων. Συχνά το Μοσχοφίλερο αναμιγνύεται με λευκές ποικιλίες προσδίδοντας στα χαρμάνια τον έντονο αρωματικό του χαρακτήρα. Άλλες ποικιλίες που καλλιεργούνται στην περιοχή είναι οι λευκές Ροδίτης, Gewurtzraminer και Chardonnay, και οι ερυθρές Αγιωργίτικο, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc και Merlot.

Αργολίδα

Η Αργολίδα βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Πελοποννήσου. Ο αμπελώνας της Αργολίδας είναι μικρός, περίπου 750 εκτάρια, τα τελευταία όμως χρόνια καταγράφεται σημαντική αμπελουργική ανάπτυξη σε όλη την περιοχή, ιδίως κοντά στο Κρανίδι. Στη βορειοδυτική Αργολίδα, ένα μικρό τμήμα περίπου 220 εκταρίων, που αποτελείται από τις περιοχές Μαλανδρένι και Γυμνό, ανήκει στη ζώνη του οίνου Π.Ο.Π. Νεμέα παράγοντας κρασιά από την ερυθρή ποικιλία Αγιωργίτικο. Άλλες ποικιλίες που καλλιεργούνται στην περιοχή είναι οι λευκές Μοσχοφίλερο, Ροδίτης, Chardonnay, Viognier και οι ερυθρές Merlot, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc και Syrah. Αξιοσημείωτη είναι η προσπάθεια διατήρησης και ανάπτυξης της γηγενούς λευκής ποικιλίας Ροκανιάρης και της ερυθρής Μαυρόστυφο.

Κορινθία

Ο νομός Κορινθίας, στο βορειοανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου, όσον αφορά την αμπελοκαλλιέργεια είναι συνυφασμένος με την αμπελουργική ζώνη της Νεμέας καθώς οι περισσότεροι αμπελώνες βρίσκονται γύρω από την ομώνυμη πόλη αλλά και η συντριπτική πλειοψηφία των παραγωγών δραστηριοποιούνται στην ίδια περιοχή. Στην Κορινθία ανήκει το μεγαλύτερο μέρος της ΠΟΠ Νεμέας όπου παράγονται ερυθρά κρασιά από την ποικιλία Αγιωργίτικο. Η Π.Ο.Π Νεμέα μαζί με την ΠΟΠ ‘Νάουσα’ αποτελούν τις δύο πιο σημαντικές οινοπαραγωγικές περιοχές για την παραγωγή ερυθρών κρασιών στην Ελλάδα.

Η περιοχή της Νεμέας ταυτίζεται με την Αρχαία Φλιούντα όπου παραγόταν ο Φλιάσιος Οίνος που είναι συνδεδεμένος με τον μύθο του Ηρακλή. Γνωστή παλαιότερα ως Άγιος Γεώργιος εικάζεται ότι έχει δώσει το όνομα της στη ποικιλία Αγιωργίτικο.

Εκτός από τα ερυθρά κρασιά από Αγιωργίτικο παράγονται πληθώρα κρασιών από άλλες γηγενείς αλλά και διεθνείς ποικιλίες. Από τις λευκές ποικιλίες κυριαρχούν ο Ροδίτης, το Μοσχοφίλερο, η Μαλαγουζιά, το Chardonnay και το Sauvignon Blanc. Σημαντική είναι η παρουσία των ερυθρών ποικιλιών όπως το Cabernet Sauvignon και το Merlot παράγοντας μονοποικιλιακά κρασιά αλλά και χαρμάνια με Αγιωργίτικο ενώ συνεχώς αυξάνονται και τα κρασιά από Syrah που έκανε την εμφάνιση της στην περιοχή τα τελευταία χρόνια.

Η περιοχή διαθέτει εκτός από την ζώνη ΠΟΠ, την Π.Γ.Ε. Κορινθία η οποία χρησιμοποιείται από πάρα πολλούς παραγωγούς και την Π.Γ.Ε. Κλημέντι. Εκτός από την παραγωγή εμφιαλωμένων ποιοτικών οίνων πρέπει να σημειωθεί ότι στην Κορινθία παράγεται πολύ μεγάλη ποσότητα χύμα φθηνού κρασιού, αλλά και μεγάλες ποσότητες σταφίδας.

Αιτωλοακαρνανία

Στην Αιτωλοακαρνανία, όπου το κλίμα επηρεάζεται από την λίμνη Τριχωνίδα,  η αμπελοκαλλιέργεια είναι ιδιάιτερα σημαντική. Το 1998 δημιουργήθηκε η πρώτη οινοποιητική μονάδα εμφιαλωμένων κρασιών στο Αγρίνιο. Οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται  είναι οι λευκές, Μαλαγουζιά και Sauvignon Blanc και οι ερυθρές Cabernet Franc, Syrah και Merlot.

Φωκίδα

Στην Φωκίδα η αμπελοκαλλιέργεια δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντική μέχρι πρόσφατα. Μόλις το 2002 δημιουργήθηκε η πρώτη οινοποιητική μονάδα εμφιαλωμένων κρασιών στο Πολύδροσο. Οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι λευκές Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Sauvignon Blanc και Chardonnay και οι ερυθρές Cabernet Sauvignon, Cabernet Fran, Syrah και Merlot. Η περιοχή διαθέτει την Π.Γ.Ε. Παρνασσός που θεσπίστηκε το 2006.

Φθιώτιδα

Η Κοιλάδα της Αταλάντης, όπου εντοπίζεται το μεγαλύτερο μέρος των αμπελώνων της Φθιώτιδας βρίσκεται βόρεια από το όρος Κνημίδα, νότια από το όρος Χλωμό, δυτικά από τον Παρνασσό και ανατολικά από τον βόρειο Ευβοϊκό Κόλπο. Πολλά ευρύματα στην περιοχή αποδυκνείουν ότι ήταν στην αρχαιότητα ένας φημισμένος αμπελότοπος. Στην ανάδειξη του σύγχρονου αμπελώνα της Φθιώτιδας τον σημαντικότερο ρόλο έχει διαδραματίσει η εγκατάσταση του κτήματος Χατζημιχάλη στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ενώ τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει έντονη ανάπτυξη με την εγκατάσταση νέων παραγωγών. Στους αμπελώνες, που επωφελούνται από τα θαλάσσια αύρα και τα ψυχρά ρεύματα από τον Παρνασσό, καλλιεργούνται τόσο γηγενείς, όσο και διεθνείς ποικιλίες. Οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι λευκές Ασύρτικο, Ρομπόλα, Μαλαγουζιά, Chardonnay και Sauvignon Blanc και οι ερυθρές Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah ενώ γίνονται και κάποιες ενθαρρυντικές προσπάθειες με Ξινόμαυρο.

Η Φθιώτιδα περιλαμβάνει τις Π.Γ.Ε. Φθοίωτιδας που καλύπτει όλο τον νομό και τις Π.Γ.Ε. Πλαγιές Κνημίδας, Π.Γ.Ε. Οπούντια Λοκρίδας, Π.Γ.Ε. Κοιλάδα Αταλάντης και Π.Γ.Ε. Μαρτίνο.

Βοιωτία

Στην Βοιωτία, πολύ κοντά και στα βοριοδυτικά της Αθήνας, η αμπελοκαλλιέργεια που συνυπάρχει με πλήθος άλλων καλλιεργειών, πολλές φορές πιο επικερδών, εξακολουθεί να κατέχει σημαντική θέση στην κουλτούρα και την οικονομία της περιοχής. Οι πιο ορεινοί και συγχρόνως καταλληλότεροι αμπελώνες βρίσκονται στην βορινή πλευρά της Πάρνηθας, στο όρος Κιθαιρώνα και στον Ελικώνα.

Η περιοχή εμφανίζει πλούσιο ποικιλιακό δυναμικό που περιλαμβάνει τις λευκές ποικιλίες Σαββατιανό, Ροδίτη, Ασύρτικο,Μαλαγουζιά, Chardonnay και τις ερυθρές Cabernet Sauvignon, Syrah, Carignan, Grenache Rouge, ενώ γίνονται σημαντικές προσπάθειες, για την αναβίωση της ερυθρής ποικιλίας Μούχταρο με ικανοποιητικά αποτελέσματα.

Διαθέτει τέσσερεις ζώνες Π.Γ.Ε. τις Π.Γ.Ε. Θήβα, Π.Γ.Ε. Ριτσώνα, Π.Γ.Ε. Ρετσίνα Βοιωτίας και Π.Γ.Ε. Ρετσίνα Θηβών.