πληροφορίες, φωτογραφίες για τις κυριότερες οινοπαραγωγικές περιοχές στην Στερεά Ελλάδα, τα πιο σημαντικά στυλ κρασιών που παράγονται, οι κυριότερες ποικιλίες, οι σημανικότεροι παραγωγοί-οινοπειοί, ζώνες προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης και προστετευόμενης γεωγραφικής ένδειξης. ΠΟΠ και ΠΓΕ
Στην Αιτωλοακαρνανία, όπου το κλίμα επηρεάζεται από την λίμνη Τριχωνίδα, η αμπελοκαλλιέργεια είναι ιδιάιτερα σημαντική. Το 1998 δημιουργήθηκε η πρώτη οινοποιητική μονάδα εμφιαλωμένων κρασιών στο Αγρίνιο. Οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι λευκές, Μαλαγουζιά και Sauvignon Blanc και οι ερυθρές Cabernet Franc, Syrah και Merlot.
Στην Φωκίδα η αμπελοκαλλιέργεια δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντική μέχρι πρόσφατα. Μόλις το 2002 δημιουργήθηκε η πρώτη οινοποιητική μονάδα εμφιαλωμένων κρασιών στο Πολύδροσο. Οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι λευκές Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Sauvignon Blanc και Chardonnay και οι ερυθρές Cabernet Sauvignon, Cabernet Fran, Syrah και Merlot. Η περιοχή διαθέτει την Π.Γ.Ε. Παρνασσός που θεσπίστηκε το 2006.
Η Κοιλάδα της Αταλάντης, όπου εντοπίζεται το μεγαλύτερο μέρος των αμπελώνων της Φθιώτιδας βρίσκεται βόρεια από το όρος Κνημίδα, νότια από το όρος Χλωμό, δυτικά από τον Παρνασσό και ανατολικά από τον βόρειο Ευβοϊκό Κόλπο. Πολλά ευρύματα στην περιοχή αποδυκνείουν ότι ήταν στην αρχαιότητα ένας φημισμένος αμπελότοπος. Στην ανάδειξη του σύγχρονου αμπελώνα της Φθιώτιδας τον σημαντικότερο ρόλο έχει διαδραματίσει η εγκατάσταση του κτήματος Χατζημιχάλη στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ενώ τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει έντονη ανάπτυξη με την εγκατάσταση νέων παραγωγών. Στους αμπελώνες, που επωφελούνται από τα θαλάσσια αύρα και τα ψυχρά ρεύματα από τον Παρνασσό, καλλιεργούνται τόσο γηγενείς, όσο και διεθνείς ποικιλίες. Οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι λευκές Ασύρτικο, Ρομπόλα, Μαλαγουζιά, Chardonnay και Sauvignon Blanc και οι ερυθρές Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah ενώ γίνονται και κάποιες ενθαρρυντικές προσπάθειες με Ξινόμαυρο.
Η Φθιώτιδα περιλαμβάνει τις Π.Γ.Ε. Φθοίωτιδας που καλύπτει όλο τον νομό και τις Π.Γ.Ε. Πλαγιές Κνημίδας, Π.Γ.Ε. Οπούντια Λοκρίδας, Π.Γ.Ε. Κοιλάδα Αταλάντης και Π.Γ.Ε. Μαρτίνο.
Στην Βοιωτία, πολύ κοντά και στα βοριοδυτικά της Αθήνας, η αμπελοκαλλιέργεια που συνυπάρχει με πλήθος άλλων καλλιεργειών, πολλές φορές πιο επικερδών, εξακολουθεί να κατέχει σημαντική θέση στην κουλτούρα και την οικονομία της περιοχής. Οι πιο ορεινοί και συγχρόνως καταλληλότεροι αμπελώνες βρίσκονται στην βορινή πλευρά της Πάρνηθας, στο όρος Κιθαιρώνα και στον Ελικώνα.
Η περιοχή εμφανίζει πλούσιο ποικιλιακό δυναμικό που περιλαμβάνει τις λευκές ποικιλίες Σαββατιανό, Ροδίτη, Ασύρτικο,Μαλαγουζιά, Chardonnay και τις ερυθρές Cabernet Sauvignon, Syrah, Carignan, Grenache Rouge, ενώ γίνονται σημαντικές προσπάθειες, για την αναβίωση της ερυθρής ποικιλίας Μούχταρο με ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Διαθέτει τέσσερεις ζώνες Π.Γ.Ε. τις Π.Γ.Ε. Θήβα, Π.Γ.Ε. Ριτσώνα, Π.Γ.Ε. Ρετσίνα Βοιωτίας και Π.Γ.Ε. Ρετσίνα Θηβών.
Η Εύβοια, το δεύτερο μεγαλύτερο σε έκταση νησί της Ελλάδας του οποίου η δυναμική έχει αναγνωριστεί τα τελευταία χρόνια , χαρακτηρίζεται από έντονες εναλλαγές μεταξύ του κλίματος στις διάφορες περιοχές, με το βόρειο μέρος να εμφανίζει το πιο ψυχρό κλίμα, το κεντρικό να είναι το πιο θερμό, ενώ το νότιο μέρος έχει τα χαρακτηριστικά των Κυκλάδων με τους έντονους ανέμους και την ξηρασία.
Στην κεντρική Εύβοια, στο Ληλάντιο πεδίο, που βρίσκεται λίγο έξω από την πόλη της Χαλκίδας εκτείνεται το μεγαλύτερο μέρος του Ευβοϊκού αμπελώνα. Σε αυτόν συγκαταλέγονται και οι αμπελώνες που βρίσκονται πολύ κοντά στην Χαλκίδα αλλά διοικητικά ανήκουν στον νομό Βοιωτίας και περιλαμβάνει τις περιοχές Ριτσώνα και Βαθύ. Οι περισσότεροι αμπελώνες που βρίσκονται σε πεδινές εκτάσεις είναι φυτεμένοι κυρίως από Σαββατιανό, Ροδίτη και λευκή Κουντούρα παράγοντας κρασιά μαζικής κατανάλωσης, με μεγάλο μέρος της παραγωγής να προορίζεται για ρετσίνα. Οι καλύτεροι αμπελώνες, τα σταφύλκια των οποίων χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αξιόλογων οίνων, είναι φυτεμένοι στις ορεινές περιοχές και ιδιαίτερα στους πρόποδες της Δίρφης. Καλλιεργούνται με μεγάλη επιτυχία πολλές ποικιλίες, τοπικές αλλά και διεθνείς. Οι προσπάθειες των παραγωγών,να αναβιώσουν ξεχασμένες ποικιλίες αλλά και να αξιοποιήσουν τις ελληνικές και διεθνείς ποικιλίες έχουν διαδραματίσει σπουδαίο ρόλο στην ανάδειξη της δυναμικής της Εύβοιας. Οι ποικιλίες που συναντάμε περισσότερο είναι οι λευκές Μαλαγουζιά, Ασύρτικο και Sauvignon Blanc και οι ερυθρές Syrah, Grenache και Merlot. Η Μαυροκουντούρα, όπως καλείται στην περιοχή η Μανδηλαριά, είναι μια ποικιλία που μετά από πολλούς πειραματισμούς άρχισε να δίνει εξαιρετικά κρασιά, με έντονο χρώμα και αρώματα κόκκινων και μαύρων φρούτων, μπαχαρικών και σοκολάτας.
Στη Βόρεια Εύβοια που μπήκε πρόσφατα, αλλά δυναμικά στον οινικό χάρτη καλλιεργούνται σχεδόν οι περισσότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται και στην κεντρική. Από εδώ ξεκίνησε η αναβίωση της σπάνιας ερυθρή ποικιλίας Βραδυανό και εξαπλώνεται σιγά σιγά, όχι μόνο στην Εύβοια αλλά και σε όλη την Στερεά Ελλάδα.
Στο νότιο άκρο του νησιού, στην Κάρυστο ευδοκιμούν κυρίως οι λευκές ελληνικές αιγαιοπελαγίτικες ποικιλίες, Αθήρι, Ασύρτικο και Αηδάνι αλλά και ο Ροδίτης και η Μαλαγουζιά ενώ από κόκκινες συναντάμε το Λιάτικο και την Μανδηλαριά. Αξιοσημείωση είναι η παραγωγή γλυκών κρασιών στην περιοχή.
Η Έυβοια διαθέτει επτά Π.Γ.Ε. εκ των οποίων οι τέσσερεις αφορούν Ρετσίνες, τις Ρετσίνα Ευβοίας, Γιάλτρων, Χαλκίδας και Καρύστου. Οι υπόλοιπες τρεις είναι η Π.Γ.Ε Εύβοια που θεσπίστηκε μόλις το 2009, η Π.Γ.Ε. Ληλάντιο πεδίο και η Π.Γ.Ε. Κάρυστος.
Το λεκανοπέδιο της Αττικής, ορίζεται από τα βουνά του Υμηττού, της Πεντέλης, της Πάρνηθας, του Κιθαιρώνα, τα Γεράνεια όρη και το όρος Πατέρα. Οι περισσότεροι αμπελώνες βρίσκονται στην ανατολική Αττική καλύπτοντας έκταση περίπου 4800 εκταρίων με άλλα 1250 εκτάρια να βρίσκονται στην δυτική Αττική. Πρόκειται για έναν χαρισματικό τόπο, που σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, στους κατοίκους του εμπιστεύθηκε ο Διόνυσος, ο θεός του κεφιού και του κρασιού, την καλλιέργεια της αμπέλου, και μαζί μ’ αυτήν και την τέχνη της οινοποσίας. Στην Αθήνα της κλασικής αρχαιότητας, στα περίφημα συμπόσια των φιλοσόφων και των ευγενών, υπήρχαν οι περίφημοι οινοχόοι, δηλαδή οι κεραστές, εκείνοι που σερβίριζαν στα ποτήρια το κρασί με την οινοχόη, πήλινο ή μεταλλικό αγγείο που είχε απαραιτήτως και προχόη, για να πέφτει εύκολα το κρασί. Η σύγχρονη αμπελοκαλλιέργεια στην Αττική συνδυάζει την πλούσια ιστορία της με την ποικιλία των αμπελώνων της αλλά και την γνώση και την φιλοδοξία των παραγωγών που δραστηριοποιούνται σε αυτή την περιοχή.
Ο Αττικός αμπελώνας είναι ένας από τους θερμότερους και ξηρότερους αμπελώνες της Ελληνικής γης. Περιβάλλεται όμως από θάλασσα κάνοντας τους χειμώνες ήπιους και τα καλοκαίρια δροσερά. Κυριαρχούν οι λευκές ποικιλίες, κυρίως γηγενείς αλλά και διεθνείς. Το Σαββατιανό εδώ βρίσκει τις ιδανικές συνθήκες για την παραγωγή εξαιρετικών κρασιών. Άλλες λευκές ποικιλίες που καλλιεργούνται ευρέως είναι η Μαλαγουζιά, ο Ροδίτης, το Ασύρτικο και το Chardonnay. Οι ερύθρες ποικιλίες που απαντώνται συχνότερα στην Αττική είναι διεθνείς με το Cabernet Sauvignon να κυριαρχεί ακολουθούμενο απο το Merlot και το Syrah και τις φυτεύσεις του Ελληνικού Αγιωργίτικου να αυξάνονται συνεχώς.
Η Αττική περιλαμβάνει τις 22 Π.Γ.Ε. από τις 40 της Στερεάς Ελλάδας με 9 από αυτές να αφορούν τις Ρετσίνες (Ονομασία Κατά παράδοση Ρετσίνα) αποδεικνύοντας την σημασία που έχει για την περιοχή η παραγωγή αυτού του είδους κρασιού. Οι περιοχές που μπορούν να φέροουν την ένδειξη Π.Γ.Ε. είναι οι Αττική, Πλαγιές Πάρνηθας, Πλαγιές Κιθαιρώνα, Πλαγιές Πεντελικού, Παλλήνη, Κορωπί, Βιλίτσα, Παιανία, Μαρκόπουλο, Σπάτα, Ανάβυσσος, Ίλιον και Γεράνεια. Οι Ρετσίνες που μπορούν να φέρουν την ένδειξη Π.Γ.Ε., και παράγονται από τις ποικιλίες Σαββατιανό και Ροδίτη, είναι οι Ρετσίνα Αττικής, Πικερμίου, Παλλήνης, Παιανίας, Κορωπίου, Σπάτων, Μεσογείων, Μαρκόπουλου και Μεγάρων.