Ξινόμαυρο
Το Ξινόμαυρο είναι η πιο ευγενής γηγενής ποικιλία της Βορείου Ελλάδος. Με τις φυτεύσεις του να αυξάνονται συνεχώς έχει εξαπλωθεί και σε άλλες περιοχές όπως η Ήπειρος, η Θεσσαλία και η Στερεά Ελλάδα. Χαρακτηριζέται ως πολυδυναμική ποικιλία γιατί μπορεί να δώσει πολλά διαφορετικά στυλ κρασιών, ερυθρά, ροζέ, αφρώδη, αλλά και λευκά Gris de noir.
Το όνομα του προέρχεται από τις λέξεις ξινό και μαύρο. Είναι δύσκολο στην καλλιέργεια αλλά και στην οινοποίηση. Δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα από αμπελώνες με χαμηλή στρεμματική απόδοση.
Γενικότερα ένα Ξινόμαυρο εμφανίζει μέτριο προς απαλό χρώμα, μέτριο προς υψηλό αλκοόλ, υψηλή οξύτητα και υψηλό επίπεδο τανινών. Τα αρώματα του θυμίζουν ντομάτα, ελιά, κόκκινα και μαύρα φρούτα αλλά και κάποια άνθη όταν είναι νεαρά που πλαισιόνονται από αρώματα μαρμελάδας, γης και μελιού όσο τα κρασιά παλαιώνουν. Έχει μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης λόγω της υψηλής του οξύτητας και του υψηλού επιπέδου τανινών.
Στην περιοχή της Νάουσας συναντάμε δύο διαφορετικά στυλ κρασιών από Ξινόμαυρο. Τα ‘ παραδοσιακά’ όπου το χρώμα είναι πιο ελαφρύ, με υψηλό επίπεδο τανινών και στα αρώματα υπερισχύουν τα φυτικά. Τα πιο μοντέρνα κρασιά εμφανιζουν πιο βαθύ χρώμα, πιο μαλακές τανίνες, υψηλοτερο αλκοόλ, με τα φρουτώδη αρώματα να τονίζονται και τα αρώματα δρυός να είναι πιο εμφανή. Με όποιο τρόπο και να οινοποιηθούν τα κρασιά χρειάζονται χρόνο για να ωριμάσουν πριν καταναλωθούν.
Πολύ συχνά το Ξινόμαυρο αναμιγνύεται με άλλες ποικιλίες όπως το Syrah και το Merlot, δίνοντας πιο ‘έυκολα΄ κρασιά με λιγότερο επιθετικές τανίνες αλλά και έντονο αρωματικό χαρακτήρα.
Το Ξινόμαυρο δίνει τα μονοποικιλιακά κρασιά Π.Ο.Π Νάουσα και Π.Ο.Π Αμύνταιο και συμμετέχει μαζί με την Νεγκόσκα στην Π.Ο.Π. Γουμένισσα και μαζί με το Κρασάτο και το Σταυρωτό στην Π.Ο.Π. Ραψάνη.