παρουσιάζονται όλες οι ζώνες προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης της Ελλάδος

ΠΟΠ Νάουσα

Η Π.Ο.Π. Νάουσα, που βρίσκεται στις νοτιοανατολικές πλαγιές του Βερμίου, αποτελεί την σημαντικότερη ζώνη ΠΟΠ της βορείου Ελλάδας, καταλαμβάνοντας μια έκταση περίπου 650 εκτάριων. Περιλαμβάνει εκτάσεις των περιοχών Νάουσας (Νάουσα, Γιαννακοχώρι, Στενήμαχος), Ανθεμίων και Δοβρά σε υψόμετρο από 150 έως 400 μέτρα. Υπάρχουν διακυμάνσεις ανάμεσα στα κρασιά που παράγονται ανάλογα με την περιοχή που καλλιεργούνται. Σε αυτή την ζώνη παράγονται τα μακροβιότερα ξηρά ελληνικά κρασιά από την πιο εκλεκτή ποικιλία της βορείου Ελλάδος, το Ξινόμαυρο. Η δυναμική αυτής της περιοχής είναι πλέον αναγνωρισμένη τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και στις αγορές του εξωτερικού.

Τα κρασιά που παράγονται μπορεί να είναι ξηρά, ημίξηρα και ημίγλυκα ερυθρά, η περιοχή όμως φημίζεται για τα ξηρά κρασιά. Παράγονται δύο στυλ ξηρών κρασιών, τα ‘παραδοσιακά’ και τα ‘μοντέρνα’ Οι ‘παραδοσιακές’ Νάουσες έχουν ελαφρύ χρώμα, που πηγαίνει προς το καφέ όσο τα κρασιά παλαιώνουν, με έντονα αρώματα ντομάτας, ελιάς, δαμάσκηνου και κόκκινων φρούτων, με πολύ υψηλή οξύτητα και τανίνες που είναι επιθετικές ακόμα και στα παλαιωμένα κρασιά καθιστώντας τα μερικές φορές ‘δύσκολα κρασιά’ για αρκετούς καταναλωτές. Οι μοντέρνες Νάουσες έχουν πιο βαθύ χρώμα, έντονα αρώματα κόκκινων και μαύρων φρούτων που υπερισχύουν των φυτικών, αρώματα δρυός, πιο μαλακές τανίνες, υψηλή οξύτητα και υψηλοτερο αλκοόλ. Και τα δύο στυλ κρασιών έχουν μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης και εξέλιξης στην φιάλη εμφανίζοντας αρώματα γης, αποξηραμένου δαμάσκηνου, μπαχαρικών και ξηρών καρπών.

ΠΟΠ Γουμένισσα

Η Π.Ο.Π Γουμένισσα βρίσκεται στον νομό Κιλκίς, γύρω από την ομόνυμη πόλη, στις ανατολικές παρυφές του όρους Πάικου, καταλαμβάνοντας έκταση περίπου 350 εκτάριων αμπελώνων. Περιλαμβάνει αμπελώνες των περιοχών Γουμένισσα, Φυλιριά, Στάθη, Γοργόπη, Κάρπη, Γρίβα, Πενταλόφο, Πολυπέτρο και Γερακώνα. Τα πρώτα εμφιαλωμένα κρασιά αυτής της ζώνης διατίθονταν στην τοπική αγορά.  Αν και δραστηριοποιούνταν ήδη αξιόλογοι παραγωγοί στην περιοχή, η αναγνωρισιμότητα των κρασιών αυτών ήρθε με την εγκατάσταση του οινοποιείου της οικογένειας Μπουτάρη, που έχοντας πανελλαδικό δίκτυο διάθεσης κρασιών έκανε γνωστή την δυναμική της περιοχής σε όλη την χώρα.

Οι ποικιλίες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των Π.Ο.Π. Γουμένισσα είναι το Ξινόμαυρο και η Νεγκόσκα η οποία πρέπει να συμμετέχει τουλάχιστον 20 % στο χαρμάνι . Γίνεται συνοινοποίηση των δύο ποικιλιών και το κρασί πρέπει να ωριμάσει τουλάχιστον για 12 μήνες σε δρύινα βαρέλια. Τα κρασιά εμφανίζουν σχτικά βαθύ χρώμα, μέτριο προς υψηλό αλκοόλ και μέτρια προς υψηλή οξύτητα. Τα τυπικά ποικιλιακά αρώματα του Ξινόμαυρου όπως η ντομάτα και τα κόκκινα φρούτα συμπληρώνονται από αυτά της σταφίδας και της σοκολάτας που οφείλονται στην παρουσία της Νεγκόσκας. Τα κρασιά έχουν την δυνατότητα να παλαιώνουν για αρκετά χρόνια.

ΠΟΠ Αμύνταιον

Η Π.Ο.Π. Αμύνταιο βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού Φλωρίνης, περιλαμβάνοντας το οροπέδιο του Αμυνταίου και τμήματα των περιοχών του Αετού, του Φιλώτα και του Βαρικού, σε υψόμετρο από 570 έως 750μ. Η περιοχή περιστοιχίζεται από τα βουνά του Βερμίου, του Βίτσι και του Βόρα ενώ σχηματίζονται δύο λίμνες, η Βεγορίτιδα και η λίμνη Πετρών.

Τα κρασιά που φέρουν την ένδειξη Π.Ο.Π. Αμύνταιο μπορεί να είναι ερυθρά ή ροζέ ξηρά, ημίξηρα ή ημίγλυκα αλλά και ξηρά και ημίξηρα ροζέ αφρώδη κρασιά. Η ποικιλία που χρησιμοποιείται είναι το Ξινόμαυρο. Το Αμύνταιο είναι από τις ελάχιστες Π.Ο.Π. όπου η παραγωγή ροζέ κρασιών και αφρωδών οίνων είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Τα ερυθρά κρασιά εμφανίζουν μέτριας έντασης χρώμα, υψηλή οξύτητα, υψηλό επίπεδο τανινών, αρώματα κόκκινων φρούτων, ντομάτας, ελιάς, νότες λουλουδιών και μπαχαρικών. Τα ροζέ εμφανίζουν αρώματα φράουλας, ντομάτας και λουλουδιών.

ΠΟΠ Πλαγιές Μελίτωνα

Η ΠΟΠ Πλαγιές Μελίτωνα βρίσκεται στη χερσόνησο της Σιθωνίας, το μεσαίο πόδι της Χαλκιδικής. Οι αμπελώνες βρίσκονται στις δυτικές πλαγιές του όρους Μελίτων, σε υψόμερο 100 – 350 μέτρων και στα όρια της περιοχής Νέου Μαρμαρά. Οίνοι Π.Ο.Π. Πλαγιές Μελίτωνα παράγονται μόνο από το Πόρτο Καρράς.

Τα λευκά κρασιά στην ζώνη παράγονται από Ασύρτικο, Αθήρι και σε μικρότερη αναλογία Ροδίτη και είναι συνήθως απλά κρασιά με ευχάριστα φρουτώδη αρώματα και μέτριο σώμα. Τα ερυθρά παράγονται από Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc και Λημνιό. Ο συνδυασμός των τριών ερυθρών ποικιλιών έχει ως αποτέλεσμα κρασιά με βαθύ χρώμα, αρώματα μαύρων και κόκκινων φρούτων, φυτικότητα και μπαχαρικών, μέτρια οξύτητα και γεμάτο σώμα.

ΠΟΠ Ζίτσα

Η Ζώνη Π.Ο.Π. Ζίτσα βρίσκεται στην Ήπειρο, στον νομό Ιωάννινων και περιλαμβάνει τμήματα των περιοχών Ζίτσας, Εκάλης και Ευρυμενών. Το μέσο υψόμετρο της περιοχής είναι στα 650 μέτρα. Οι βουνοκορφές της Πίνδου και οι εναλλασσόμενες κοιλάδες αποτελούν θαυμάσιο σκηνικό για τη Ζίτσα και άλλα μικρότερα χωριά της περιοχής.

Η ποικιλία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή των κρασιών είναι η λευκή ποικιλία Ντεμπίνα. Παράγονται λευκά ξηρά κρασιά αλλά και ξηρά, ημίξηρα και ημίγλυκα αφρώδη. Πρόκειται για ελαφριά κρασιά με χαμηλό αλκοόλ, υψηλή οξύτητα και ευχάριστα απλά αρώματα που θυμίζουν μήλο αχλάδι και εσπεριδοειδή. Πολλές φορές μπορούν περιέχουν κάποιο ποσοστό αζύμωτων σακχάρων.

ΠΟΠ Ραψάνη

Η Π.Ο.Π. Ραψάνη βρίσκεται στις ανατολικές πλαγιές του υψηλότερου ελληνικού βουνού, του Ολύμπου και κατεβαίνει μέχρι την κοιλάδα των Τεμπών. Αν και τα αμπέλια βρίσκονται σε υψόμετρο 150 – 800 μέτρα, τα καλύτερα κρασια έρχονται από αυτά που βρίσκονται σε υψόμετρο άνω των 400 μέτρων.  Η μεγαλύτερη έκταση των αμπελώνων που διασχίζονται από τον Πηνειό ποταμό,  βρίσκεται στην ομόνυμη περιοχή, στον Πυργετό και τα Αμπελάκια. Τον σημαντικότερο ρόλο στην διατήρηση αλλά και στην ανάδειξη της ζώνης Π.Ο.Π. Ραψάνη διαδραμάτισε η εταιρεία Ε. Τσάνταλης η οποία μέχρι το 2005 ήταν το μοναδικό οινοποιείο που χρησιμοποιούσε αυτή την ένδειξη.

Παράγονται ερυθρά ξηρά κρασιά από τις ποικιλίες Ξινόμαυρο, Κρασάτο, Σταυρωτό. Παραδοσιακά και οι τρεις ποικιλίες συμμετείχαν στο χαρμάνι σε ίσα ποσοστά, ωστόσο στις μέρες τα ποσοστά αυτά μπορούν να διαφοροποιούνται.  Το Ξινόμαυρο προσδίδει στα κρασιά υψηλή οξύτητα,  τα ιδιαίτερα αρωματικά του χαρακτηριστικά και τανίνες, το Κρασάτο προσδίδει αλκοόλη και χρώμα και το Σταυρωτό ‘μαλακώνει’ το χαρμάνι.

Τα κρασιά που παράγονται εμφανίζουν αρώματα ώριμων φρούτων όπως δαμάσκηνο, μπαχαρικών, ντομάτας  και βοτάνων που δένουν όμορφα με την δρυ, μέτρια προς υψηλή οξύτητα και μαλακές τανίνες. Τα κρασιά έχουν την δυνατότητα να ωριμάσουν και να εξελιχθούν για κάποια χρόνια.

ΠΟΠ Μεσενικόλα

Η Π.Ο.Π.  Μεσενικόλα βρίσκεται στον νομό Καρδίτσας γύρω από την λίμνη Πλαστήρα, στις περιοχές Μοσχάτο Μεσενικόλα και Μορφοβούνι, καταλαμβάνοντας έκταση μικρότερη από 1000 στρέμματα. Παράγονται ερυθρά κρασιά από το Μαύρο Μεσενικόλα (τουλάχιστον 70%)  και τις διεθνείς ποικιλίες Carignan και Syrah. Τα κρασιά αυτά έχουν ελαφρύ χρώμα, μέτριο σώμα και  μέτριας έντασης αρώματα που θυμίζουν κόκκινα και μαύρα φρούτα και πιπέρι.

ΠΟΠ Αγχίαλος

Η Π.Ο.Π. Αγχίαλος βρίσκεται στον νομό της Μαγνησίας. Οριοθετείται στην δυτική πλευρά του Παγασητικού κόλπου στην περιοχή της Νέας Αγχιάλου και του Αλμυρού. Αποτελεί, ίσως, την λιγότερο σημαντική Π.Ο.Π. του Ελληνικού αμπελώνα.

Οι ποικιλίες που χρησιμοποιούνται για τα ξηρά, ημίξηρα και ημίγλυκα λευκά κρασιά Π.Ο.Π. Αγχίαλος είναι ο Ροδίτης όπου πρέπει να συμμετέχει με ποσοστό τουλάχιστον 80 % και το Σαββατιανό. Τα καλύτερα κρασιά είναι ελαφριά με αρώματα φρούτων και λουλουδιών, μέτρια οξύτητα και μέτριο αλκοόλ, τα οποία καταναλόνονται κυρίως σε τοπικό επίπεδο.

ΠΟΠ Νεμέα

Η Π.Ο.Π. Νεμέα μοιράζεται σε δύο νομούς, τον νομό Κορινθίας και τον νομό Αργολίδας. Ο αμπελώνας της Νεμέας αναπτύσσεται στον κάμπο μέχρι και τους πρόποδες του Κυλληνίου Όρους, και πρόκειται για την μεγαλύτερη ζώνη, σε έκταση, παραγωγής ερυθρών οίνων ΠΟΠ στην Ελλάδα. Από τα 2300 εκτάρια που καταλαμβάνει η ζώνη Π.Ο.Π. τα 220 βρίσκονται στο βορειοδυτικό τμήμα της Αργολίδας κυρίως στις περιοχές Μαλανδρένι και Γυμνό. Τα υπόλοιπα εκτείνονται στο νότιοκεντρικό τμήμα της Κορινθίας κυρίως στις περιοχές Νεμέα, Αρχαία Νεμέα, Κούτσι, Αηδόνια, Αρχαίες Κλεωνές, Γαλατά, Δάφνη, Καστράκι, Λεόντιο, Πετρί, Μποζικά, Τιτάνη και Ασπρόκαμπο, Κεφαλάρι και Ψάρι στην Στυμφαλία. Για την παραγωγή των κρασιών αυτών χρησιμοποιείται αποκλειστικά η ποικιλία Αγιωργίτικο και μπορεί να δώσει κρασιά ερυθρά, ξηρά, ημίγλυκα και γλυκά.

Τα αμπέλια καλλιεργούνται σε διαφορετικό υψόμετρο από 200 έως 850 μέτρα. Οι μεγάλες αυτές υψομετρικές διαφορές που χαρακτηρίζουν την ζώνη, αλλά και οι διαφορές στο ανάγλυφο, στη σύσταση του εδάφους των αμπελώνων και στις κλιματολογικές συνθήκες, επηρεάζουν την ωρίμαση των σταφυλιών, με αποτελέσματα την παραγωγή οίνων με διαφορετικά χαρακτηριστικά και διαφορετικά στυλ καθιστώντας έτσι το Αγιωργίτικο μια «πολυδυναμική ποικιλία». Μοντέρνα κρασιά με έντονο φρουτώδη χαρακτήρα, χαμηλές τανίνες και ελαφρύ σώμα που πρέπει να καταναλώνονται φρέσκα, κρασιά με γεμάτο σώμα, πολλές τανίνες, που έχουν παλαιώσει σε δρύινα βαρέλια και έχουν μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης αλλά και γλυκά κρασιά.

Οι αμπελώνες της ζώνης χωρίζονται άτυπα σε 3 ομάδες με βάση το υψόμετρο. Στην πρώτη ζώνη με υψόμετρο 550-850μ όπου ο τρύγος είναι όψιμος και οι θερμοκρασίες που επικρατούν κατά την διάρκεια του τρύγου χαμηλές, παράγονται κρασιά φρέσκα ερυθρά ή ροζέ, με αρώματα φρέσκων φρούτων και λουλουδιών, με τονισμένη οξύτητα. Στην δεύτερη ζώνη περιλαμβάνονται οι αμπελώνες που βρίσκονται σε υψόμετρο από 320-550 μ. Εδώ παράγονται συνήθως οι ερυθροί οίνοι υψηλής ποιότητας της Νεμέας, που χαρακτηρίζονται από βαθύ χρώμα, σχετικά, έντονα αρώματα, υψηλό αλκοολικό βαθμό, γεμάτο στόμα και μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης. Η τρίτη ζώνη περιλαμβάνει αμπελώνες που βρίσκονται σε υψόμετρο από 200-320μ. όπου παρουσιάζονται σημαντικές διαφορές στη ποιότητα των παραγόμενων οίνων. Ο αλκοολικός βαθμός των κρασιών αυτών είναι ιδιαίτερα υψηλός ενώ πολύ συχνά από αυτούς τους αμπελώνες παράγονται τα γλυκά κρασιά της Νεμέας.

Γενικότερα τα ξηρά ερυθρά κρασιά Π.Ο.Π. Νεμέα έχουν μέτριο προς βαθύ χρώμα, με αρώματα κόκκινων φρούτων, γλυκών μπαχαρικών, σοκολάτας, σχετικά υψηλή οξύτητα, σώμα μέτριο προς γεμάτο και αισθητές αλλά απαλές τανίνες.

ΠΟΠ Μαντίνεια

Η ζώνη της ΠΟΠ Μαντίνεια, μία από τις ψυχρότερες ζώνες της Ελλάδας, εκτείνεται στο κεντρικό-ανατολικό τμήμα της Αρκαδίας, καταλαμβάνοντας έκταση περίπου 6000 στρεμμάτων, μεταξύ των βουνών Πάρνωνα και Μαίναλο. Περιλαμβάνει τμήματα των περιοχών Τρίπολης, Βαλτετσίου, Κορυθίου, Λεβιδίου, Μαντίνειας και Τεγέας. Ο τρύγος είναι όψιμος, λαμβάνοτας, συνήθως, χώρα μέσα στον Οκρώβρη. Έτσι δεν είναι λίγες οι φορές όπου οι Φθινοπωρινές βροχές δημιουργούν προβλήματα στους παραγωγούς.

Οι ποικιλίες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των κρασιών που φέρουν την ένδειξη ΠΟΠ, είναι το Μοσχοφίλερο με ελάχιστη περιεκτικότητα 85%, και οι Ασπρούδες. Τα κρασιά μπορεί να είναι λευκά ξηρά αλλά και λευκά ξηρά, ημίξηρα ή ημίγλυκα αφρώδη.
Στην ζώνη αυτή διακρίνουμε δύο στυλ κρασιών. Τα σταφύλια από χαμηλό υψόμετρο δίνουν κρασιά με έντονα αρώματα τριαντάφυλλου και μοσχατίζουσες νότες ενώ τα κρασιά που παράγονται από αμπέλια που βρίσκονται στις πλαγιές είναι συνήθως πολυπλοκότερα με αρώματα εσπεριδοειδών και μέντας να συμπληρώνουν τον αρωματικό χαρακτήρα του τριαντάφυλλου. Και τα δύο στυλ κρασιών χαρακτηρίζονται από υψηλή οξύτητα, μέτριο προς ελαφρύ αλκοόλ και πρέπει να καταναλώνονται φρέσκα.