παρουσιάζονται όλες οι ζώνες προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης της Ελλάδος

ΠΟΠ Malvasia-Πάρος

Η ζώνη Π.Ο.Π. Malvasia-Πάρος που θεσπίστηκε μόλις το 2010, περιλαμβάνει όλη την έκταση της Πάρου και της Αντίπαρου. Τα περισσότερα αμπέλια όμως βρίσκονται στις πλαγιές του βουνού Προφήτης Ηλίας στο κέντρο του νησιού.

Τα κρασιά παράγονται από λιαστά σταφύλια της λευκής ποικιλίας Μονεμβασιάς σε ποσοστό τουλάχιστον 85% και το υπόλοιπο από λιαστά σταφύλια Ασύρτικο. Μπορεί να είναι φυσικώς γλυκά (χωρίς προσθήκη αλκοόλης) ή φυσικός γλυκά (με προσθήκη αλκοόλης) λευκά κρασιά που παλαιώνουν για τουλάχιστον 24 μήνες σε δρύινα βαρέλια.

Τα πρώτα κρασιά, με δεδομένο ότι η ζώνη θεσπίστηκε το 2010, πρόκειται να κάνουν την εμφάνιση τους σύντομα. Τα χαρακτηριστικά λόγω της ποικιλιακής τους σύνθεσης και του τρόπου παρασκευής αναμένεται να χαρακτηρίζονται από αρώματα αποξηραμένων φρούτων σταφίδας και μελιού.

ΠΟΠ Σάμος

Η ζώνη του Π.Ο.Π. Σάμος, που βρίσκεται στο ομώνυμο νησί του Βορείου Αιγαίου είναι η πιο φημισμένη Ελληνική Ονομασία Προέλευσης για την παραγωγή γλυκών κρασιών τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Οι αμπελώνες, που είναι φυτεμένοι σε πεζούλες, βρίσκονται στο βόρειο τμήμα του νησιού στις περιοχές Βαθύ και Καρλόβασι ενώ ένα μικρό τμήμα βρίσκεται στο Πυθαγόρειο.

Η ποικιλία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή των κρασιών είναι η λευκή Μοσχάτο Άσπρο. Μια ποικιλία στενά συνδεδεμένη με το νησί, που πολλές φορές καλείται Μοσχάτο Σάμου. Οι λευκοί επιδόρπιοι οίνοι αυτοί, μπορεί να είναι είτε φυσικώς γλυκείς (vin naturellement doux) είτε φυσικοί γλυκείς (vin doux naturel – vin de liqueur).

Στα κρασιά που χαρακτηρίζονται ως Vin Doux, η προσθήκη της αλκοόλης για την ενδυνάμωση των κρασιών γίνεται πριν την έναρξη της αλκοολικής ζύμωσης με αποτέλεσμα το τελικό προϊόν να περιέχει περίπου 200 γρ/λτ σακχάρων ανά λίτρο. Εμφανίζουν ευχάριστο άρωμα, υψηλό αλκοόλ και φρεσκάδα αλλά τους λείπει πολυπλοκότητα και δυνατότητα για μακρόχρονη παλαίωση.

Για την παραγωγή των Vin Doux Naturel, η προσθήκη της αλκοόλης γίνεται κατά την διάρκεια της αλκοολικής ζύμωσης αφήνοντας περίπου 150 γρ/λτ σακχάρων, και χρησιμοποιούνται σταφύλια από αμπελώνες που βρίσκονται σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 400 μέτρων. Πρόκειται για κρασιά με περισσότερη πολυπλοκότητα από τα Vin Doux και μεγαλύτερη δυνατότητα παλαίωσης.

Για τα Vin Naturellement Doux χρησιμοποιούνται σταφύλια από τους καλύτερους αμπελώνες που βρίσκονται σε υψηλό υψόμετρο των οποίων ο τρύγος γίνεται όταν έχουν ωριμάσει πλήρως. Στην συνέχεια λιάζονται στον ήλιο για 7 έως 10 ημέρες και αφού πιεστούν ξεκινάει η αλκοολική ζύμωση που ολοκληρώνεται φυσικά όταν έχουν φτάσει τους 14 % αλκοόλ και έχουν μείνει περίπου 130 γρ/λτ. Αυτά τα κρασιά είναι τα καλύτερα που παράγονται στο νησί, με πολύ μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης, φινέτσα και συχνά επωφελούνται από την ωρίμαση σε δρύινα βαρέλια.

Γενικότερα τα γλυκά κρασιά από την Σάμο, που έχουν εξαιρετική σχέση τιμή και ποιότητας, εμφανίζουν μέτρια οξύτητα, έντονα αρώματα τριαντάφυλλου, περγαμόντου, φλουδών πορτοκαλιού, ροδάκινου και άνθη εσπεριδοειδών όταν είναι φρέσκα. Εξελίσσονται πολύπλοκα αρώματα σταφίδας, σύκων, αποξηραμένων βερίκοκων, ξηρών καρπών, βοτάνων και καραμέλας όσο παλαιώνουν.

ΠΟΠ Ρόδος

Η ζώνη Π.Ο.Π. Ρόδος, στα Δωδεκάνησα, περιλαμβάνει εκτάσεις στο κεντρικό και κεντρικό τμήμα του νησιού. Οι περιοχές που καλλιεργείται η λευκή ποικιλία Αθήρι είναι πολύ μικρότερες σε έκταση και βρίσκονται στην περιοχή Αταβύρου, στις πλαγιές του ομώνυμου βουνού και στην περιοχή Καμείρου σε υψόμετρο που φτάνει τα 650 μέτρα. Τα σταφύλια των ποικιλιών Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Μανδηλαριά και Μαυροθήρικο προέρχονται από αμπέλια των περιοχών Έμπονα, Αταβύρου, Σορωνή, Καμείρου, Μαριτσών και Πεταλούδων.

Επιτρέπεται η παραγωγή λευκών, ροζέ, ερυθρών ξηρών, ημίξηρων και ημίγλυκων οίνων αλλά και λευκοί και ροζέ αφρώδεις οίνοι ( με τις ενδείξεις brut nature, extra brut, brut, extra sec, sec, demi sec, doux). Για τα λευκά κρασιά χρησιμοποιούνται οι ποικιλίες Αθήρι σε ποσοστό τουλάχιστον 70%, Μαλαγουζιά και Ασύρτικο. Για τα ερυθρά και ροζέ χρησιμοποιούνται οι ποικιλίες Μανδηλαριά (ή Αμοργιανό όπως καλείται τοπικά η ποικιλία) σε ποσοστό τουλάχιστον 70% και το Μαυροθήρικο το οποίο όμως σπάνια εμφανίζεται στην ποικιλιακή σύνθεση των κρασιών. Τα αφρώδη κρασιά μπορούν να παράγονται με την δεύτερη ζύμωση να πραγματοποιείται σε φιάλη η σε κλειστή δεξαμενή.

Τα λευκά κρασιά όπου κυριαρχεί το Αθήρι, μέτρια οξύτητα, μέτριο αλκοόλ και σώμα, ευχάριστα αρώματα λεμονιού, γκρέιπφρουτ και λουλουδιών και είναι προτιμότερο να καταναλώνονται φρέσκα. Η ερυθρά κρασιά έχουν βαθύ χρώμα, μέτριο αλκοόλ και υψηλό επίπεδο τανινών, με αρώματα φρούτων και βοτάνων.

ΠΟΠ Μοσχάτος Ρόδου

Η Π.Ο.Π. Μοσχάτος Ρόδου, καταλαμβάνει σχετικά μικρή έκταση. Τα λιγοστά και διάσπαρτα αμπέλια βρίσκονται στις περιοχές Αρχαγγέλου, Αταβύρου, Αφάντου, Καμείρου και Καλλιθέας.

Οι ποικιλίες που επιτρέπονται είναι οι λευκές Μοσχάτο Άσπρο και Μοσχάτο Τράνι. Παράγονται λευκοί οίνοι οι οποίοι μπορεί να είναι είτε φυσικώς γλυκείς (vin naturellement doux) είτε φυσικοί γλυκείς (vin doux naturel – vin de liqueur). Αν για την παραγωγή των κρασιών αξιοποιούνται μόνο σταφύλια από ιδιόκτητα αμπέλια, χαμηλής στρεμματικής απόδοσης, μπορούν να φέρουν την ένδειξη ‘από διαλεκτούς αμπελώνες’ (grand cru).

Οι εκτάσεις του Μοσχάτο Τράνι είναι περιορισμένες, συνεπώς στα κρασιά κυριαρχεί το Μοσχάτο Άσπρο. Πρόκειται για κρασιά με μέτρια οξύτητα και σώμα, αρώματα λεμονιού φλουδών εσπεριδοειδών και τριαντάφυλλου. Σε αντίθεση με άλλα κρασιά από αυτήν την ποικιλία δεν διακρίνονται για την μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης.

ΠΟΠ Λήμνος

Η Π.Ο.Π. Λήμνος, περιλαμβάνει όλο το νησί, το μεγαλύτερο όμως μέρος των αμπελώνων βρίσκεται στο κεντρικό και νότιο τμήμα του νησιού, σε μέρη των περιοχών Ατσικής, Μούδρου και Νέας Κούταλης. Το 90% των αμπελώνων είναι φυτεμένοι με την λευκή ποικιλία Μοσχάτο Αλεξανδρείας και το υπόλοιπο από την ερυθρή Λημνιό ή καλαμπάκι όπως καλείται τοπικά.

Τα κρασιά που φέρουν την ένδειξη Π.Ο.Π. Λήμνος μπορεί να είναι λευκά ξηρά, ημίξηρα και ημίγλυκά από την ποικιλία Μοσχάτο Αλεξανδρείας, ενώ πρόσφατα προστέθηκαν στην κατηγορία ερυθροί ξηροί οίνοι από την ποικιλία Λημνιό και φυσικώς γλυκείς (χωρίς προσθήκη αλκοόλης) ή φυσικός γλυκείς (με προσθήκη αλκοόλης) ερυθροί οίνοι από λιαστά σταφύλια Λημνιού (90%) και Μοσχάτου Αλεξανδρείας (10%).

Τα λευκά ξηρά κρασιά εμφανίζουν μέτρια οξύτητα, μέτριο σώμα και ευχάριστα αρώματα σταφυλιών, βερίκοκου, εσπεριδοειδών και λουλουδιών. Είναι προτιμότερο να καταναλώνονται φρέσκα. Με δεδομένο ότι η νομοθεσία άλλαξε το 2010 τα πρώτα ερυθρά κρασιά που φέρουν την ένδειξη Π.Ο.Π. τώρα αναμένεται να κάνουν την εμφάνιση τους. Τα ερυθρά γλυκά κρασιά πρέπει να έχουν παλαιώσει για τουλάχιστον 24 μήνες σε δρύινα βαρέλια.

ΠΟΠ Μοσχάτος Λήμνου

Η ζώνη Π.Ο.Π. Μοσχάτος Λήμνου, παρόλο που περιλαμβάνει όλη την έκταση του νησιού, ωστόσο οι περισσότερες αμπελώνες βρίσκονται στο κεντρικό και νότιο τμήμα του νησιού, σε μέρη των περιοχών Ατσικής, Μούδρου και Νέας Κούταλης.

Τα κρασιά παράγονται από την ποικιλία Μοσχάτο Αλεξανδρέιας, που ανήκει στην οικογένεια των Μοσχάτων. Είναι λευκά κρασιά τα οποία μπορεί να είναι είτε φυσικώς γλυκείς (vin naturellement doux) είτε φυσικοί γλυκείς (vin doux naturel – vin de liqueur). Αν για την παραγωγή των κρασιών αξιοποιούνται μόνο σταφύλια από ιδιόκτητα αμπέλια, χαμηλής στρεμματικής απόδοσης, μπορούν να φέρουν την ένδειξη ‘από διαλεκτούς αμπελώνες’ (grand cru).

Τα κρασιά αυτά συνήθως έχουν μέτρια προς υψηλή οξύτητα, μέτριο σώμα και αρώματα σταφυλιών, λουλουδιών και φλουδών εσπεριδοειδών. Αν και μπορούν να εξελιχθούν για μερικά χρόνια στην φιάλη, εμφανίζουν μικρότερη δυνατότητα παλαίωσης από τα αντίστοιχα κρασιά της Σάμου.

ΠΟΠ Πεζά

Η ζώνη Π.Ο.Π. είναι η πιο εκτεταμένη ζώνη Π.Ο.Π. της Κρήτης από πλευράς ποσότητας. Οι αμπελώνες βρίσκονται κυρίως στο κεντρικό και βόρειο μέρος του νομού Ηρακλείου, στις περιοχές Νίκου Καζατζάκη, Αρκαλοχωρίου και Θραψανού και φτάνουν σε υψόμετρο 700 μέτρων.

Τα λευκά ξηρά κρασιά, που κυριαρχούν στην περιοχή, παράγονται από Βηλάνα και είναι συνήθως ελαφριά, καλοκαιρινά κρασιά με ευχάριστα αρώματα που πρέπει να πίνονται φρέσκα. Τα κρασιά που προκύπτουν από τους πιο ορεινούς αμπελώνες είναι πιο αρωματικά και διατηρούν υψηλότερη οξύτητα. Τα ερυθρά ξηρά κρασιά παράγονται από Μαντηλάρι (Μανδηλαριά) και Κοτσιφάλι. Το Κοτσιφάλι που έχει απαλό χρώμα, χαμηλή οξύτητα και χαμηλές τανίνες συνδυάζεται ιδανικά με το Μαντηλάρι που έχει βαθύ χρώμα, σχετικά υψηλή οξύτητα και υψηλό επίπεδο τανινών, αναπληρώνοντας έτσι, η μία ποικιλία τα χαρακτηριστικά που λείπουν από την άλλη.

ΠΟΠ Δαφνές

Η ζώνη Π.Ο.Π. Δαφνές, βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του νομού Ηρακλείου στην Κρήτη, στις ανατολικές πλαγιές του Ψηλορείτη. Η ποικιλία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή των κρασιών της ζώνης αυτής είναι το Λιάτικο.

Τα κρασιά μπορεί να ερυθρά ξηρά ή ερυθρά γλυκά (vin doux), φυσικός γλυκά (vin doux naturel) και φυσικώς γλυκά (vin naturellement doux), από λιαστά σταφύλια δηλαδή. Αν για την παραγωγή των κρασιών αξιοποιούνται μόνο σταφύλια από ιδιόκτητα αμπέλια, χαμηλής στρεμματικής απόδοσης, μπορούν να φέρουν την ένδειξη ‘από διαλεκτούς αμπελώνες’ (grand cru).

Η ζώνη αυτή φημίζεται περισσότερο για τα γλυκά κρασιά, αν και τα τελευταία χρόνια γίνονται σημαντικές προσπάθειες για την παραγωγή και εξαιρετικών ξηρών κρασιών. Τα γλυκά κρασιά έχουν απαλό χρώμα, αρώματα αποξηραμένων φρούτων, σταφίδας και ξηρών καρπών και δυνατότητα παλαίωσης.

ΠΟΠ Αρχάνες

Η ζώνη Π.Ο.Π. Αρχάνες βρίσκεται νότια της πόλης του Ηρακλείου Κρήτης, στις περιοχές Αρχάνες και Τεμένους, σε υψόμετρο 300 με 400 μέτρων.

Τα κρασιά που παράγονται είναι ερυθρά ξηρά από τις ποικιλίες Μαντηλάρι (Μανδηλαριά) και Κοτσιφάλι. Το κοτσιφάλι, το οποίο συνήθως καταλαμβάνει μεγαλύτερο ποσοστό, προσδίδει στο χαρμάνι αλκοόλ και αρώματα ενώ η Μανδηλαριά χρώμα, τανίνες και οξύτητα.

ΠΟΠ Χάνδακας-Candia

Η ζώνη Π.Ο.Π. Χάνδακας-Candia, που θεσπίστηκε το 2010, βρίσκεται στον νομό Ηρακλείου Κρήτης και περιλαμβάνει εκτάσεις στις περιοχές Αρχάνες, Αστερούσια, Νίκου Καζατζάκη, Αγία Βαρβάρα, Γόρτυνα, Κοφινά, Γοργολαϊνή, Παλιανή, Γάζιο,Τέμενος, Μαλεβίζιο, Θραψανού, Επισκοπή και Αρκαλοχώρι. Οι αμπελώνες εκτείνονται σε πλαγιές σε υψόμετρο μέχρι 700 μέτρα.

Τα λευκά ξηρά κρασιά παράγονται από τις λευκές ποικιλίες Βηλάνα σε ποσοστό τουλάχιστον 85%, Βιδιανό, Ασύρτικο, Αθήρι και Θραψαθήρι. Εμφανίζουν μέτριο σώμα, μέτρια οξύτητα, μέτριο αλκοόλ, αρώματα που θυμίζουν εσπεριδοειδή, αχλάδι και άνθη. Είναι προτιμότερο να καταναλώνονται φρέσκα. Τα ερυθρά ξηρά κρασιά παράγονται από τις ερυθρές ποικιλίες Κοτσιφάλι και Μανδηλαριά σε ποσοστό 70% και 30% αντίστοιχα. Το Κοτσιφάλι που έχει απαλό χρώμα, χαμηλή οξύτητα και χαμηλό επίπεδο τανινών συνδυάζεται ιδανικά με το Μαντηλάρι που έχει βαθύ χρώμα, σχετικά υψηλή οξύτητα και υψηλό επίπεδο τανινών, αναπληρώνοντας έτσι, η μία ποικιλία τα χαρακτηριστικά που λείπουν από την άλλη.