Η εμπειρία της Κεφαλλονιάς

Η Κεφαλλονιά είναι αναμφισβήτητα από τις οινοπαραγωγικές περιοχές που ‘ανεβαίνει’ τα τελευταία χρόνια και όχι τυχαία αφού σημειώνεται μεγάλη προσπάθεια. Σίγουρα η ποικιλία που την ανέδειξε και την έχουμε συνδέσει με το νησί, είναι η Ρομπόλα που δίνει λευκά τραγανά, μετρίου σώματος κρασιά με πιο συνήθη τα αρώματα πράσινου μήλου, εσπεριδοειδών, άνθεων και ορυκτών. Σημαντική είναι για το νησί και η Μαυροδάφνη, που παρόλο που δίνει τα γλυκά κρασιά ΠΟΠ Μαυροδάφνη Κεφαλλονιάς, τα εύσημα έρχονται για τα ξηρά κρασιά από αυτή την ποικιλία που είναι πλούσια αλλά και μαλακά με μέτρια οξύτητα και αρώματα βοτάνων, μαύρων φρούτων και γλυκών μπαχαρικών. Το Μοσχάτο Άσπρο αν και μπορεί να δώσει τα γλυκά ΠΟΠ Μοσχάτος Κεφαλλονιάς, δεν έχει ‘φτάσει’ ούτε τη Ρομπόλα, ούτε την Μαυροδάφνη σε ποιότητα και ποσότητα. Εκτός από αυτές τις ποικιλίες υπάρχουν ακόμα 25 περίπου διάσπαρτες στους αμπελώνες του νησιού. Από αυτές ξεχωρίζουν 4 λευκές. Η Μοσχατέλα που χρησιμοποιείται σε χαρμάνια με τις άλλες ποικιλίες του νησιού όπως και το Τσαούσι, και το Ζακυνθινό με το Βοστιλίδι που δίνουν κυρίως μονοποικιλιακά κρασιά και από τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ότι θα μας απασχολήσουν πολύ στο μέλλον.

Επισκεφτήκαμε τα 6 σπουδαιότερα οινοποιεία του νησιού, στα πλαίσια της εκπαιδευτικής-οινοτουριστικής εκδρομής που διοργάνωσε η Πανελλήνια Ένωση Πτυχιούχων Οινολόγων. Μέσα από την ξενάγηση, τη δοκιμή και τη συζήτηση, είδαμε τις προσπάθειες των παραγωγών, ακούσαμε τις επιτυχίες αλλά και τους προβληματισμούς τους και γνωρίσαμε σε βάθος αυτή την πολύ ιδιαίτερη οινοπαραγωγική περιοχή. Η εμπειρία μοναδική, όπως θα δείτε παρακάτω..

Πρώτη στάση στο νησί, στο οινοποιείο Μελισσινός στον Θηράμονα όπου μας υποδέχτηκε η γνώριμη Κική Σιαμέλη, οινολόγος του Κτήματος. Το “μικρό” οινοποιείο, φιλοξενείται σε ένα όμορφο σπίτι, μέσα στο πράσινο και τα λουλούδια, όπου ξεχειλίζει το πάθος και η προσπάθεια για την δημιουργία κάτι διαφορετικού. Παράγονται περίπου 10  κρασιά από γηγενείς ποικιλίες, σε πολύ μικρές ποσότητες με κυριότερες την Ρομπόλα και την Μαυροδάφνη, ενώ γίνεται μεγάλη προσπάθεια για την αξιοποίηση του Ζακυνθινού. Η καλλιέργεια είναι βιολογική και οι παρεμβάσεις κατά την οινοποίηση ελάχιστες. Η συζήτηση και η γευσιγνωσία έγινε στο πίσω μέρος της ιδιοκτησίας, σε μία δροσερή αυλή.

Συνεχίσαμε στον Συνεταιρισμό της Ρομπόλας στους πρόποδες του Αίνου, δίπλα στον Ιερό Ναό του Άγιου Γεράσιμου. Εδώ το σκηνικό αλλάζει εντελώς και μετά από το boutique οινοποιείο Μελισσινός, βρεθήκαμε σε ένα μεγαθήριο με μεγάλες δεξαμενές και τεράστιους χώρους για τα δεδομένα του νησιού. Εδώ λόγω της προχωρημένης ώρας που φτάσαμε ή ξενάγηση ήταν πολύ σύντομη. Ο συνεταιρισμός αυτός συγκαταλέγεται στους καλύτερους στην Ελλάδα με τα περισσότερα κρασιά (8 στο σύνολο) να βρίσκονται σε πολύ καλό επίπεδο.

Στο οινοποιείο του Σκλάβου στην περιοχή της Παλικής, εντός των ορίων της ζώνης ΠΟΠ Μαυροδάφνη Κεφαλληνίας, έγινε η πρώτη στάση της δεύτερη ημέρας. Η σωστή ονομασία του οινοποιείου είναι Σκλάβος-Ζησιμάτος καθώς το 2014 ο Ευρυβιάδης Σκλάβος (μετά από 25 χρόνια λειτουργίας) ενώνει τις δυνάμεις του με τον Χρήστο Ζησιμάτο, ξεκινώντας την δημιουργία ενός νέου οινοποιείου αφού το ήδη υπάρχον υπέστη μεγάλες ζημιές από τον σεισμό του 2014 (χάθηκαν περισσότεροι από 20 τόνοι κρασιού). Ο αυτόριζος αμπελώνας που περιβάλλει το οινοποιείο, καλλιεργείται εδώ και 10 χρόνια σύμφωνα με τις αρχές ομοιοδυναμικής, την Ιταλική εκδοχή της βιοδυναμικής καλλιέργειας. Οι επεμβάσεις στον αμπελώνα γίνονται, βάση του βιοδυναμικού ημερολογίου της Maria Thun. Οι αρχές αυτές έχουν αρχίζει να εφαρμόζονται και στους υπόλοιπους αμπελώνες που διαχειρίζεται το οινοποιείο. Οι ζυμώσεις πάνε πολύ αργά και σε κάποια βαρέλια μπορεί να διαρκέσουν ακόμα και 8 μήνες. Η προσθήκη θειώδους στο κρασί είναι ελάχιστη και εξαρτάται από τις συνθήκες κάθε χρονιάς, ενώ τα κρασιά εμφιαλώνονται χωρίς καμία επεξεργασία. Παράγονται 8 διαφορετικές και πολύ ιδιαίτερες ετικέτες από γηγενείς ποικιλίες, ενώ και εδώ γίνεται μεγάλη προσπάθεια για την αξιοποίηση των σπάνιων ποικιλιών όπως το  Βοστιλίδι και το  Τσαούσι.

Παραμένουμε στην περιοχή του Ληξουρίου και επισκεπτόμαστε τον Κτήμα Φοίβος στην Παλική. Ο Θεόδωρος Ορκόπουλος και η σύζυγος του, μας υποδέχτηκαν εμφανώς χαρούμενοι για τις υψηλές βαθμολογίες που απέσπασαν από τον Robert Parker. Στον φιλόξενο χώρο που μας υποδέχτηκαν, δοκιμάσαμε ούτε ένα, ούτε δύο αλλά 15 κρασιά! Διαφορετική η φιλοσοφία στο Κτήμα Φοίβος, που πιστεύουν στην συμβατική καλλιέργεια ενώ στο οινοποιείο εφαρμόζουν όλες τις μεθόδους της σύγχρονης οινοποίησης. Το  τελευταίο τους όμως εγχείρημα, εμπνευσμένο από την παράδοση, είναι η παραγωγή ξηρής Μαυροδάφνης που ζυμώνει και παλαιώνει σε αμφορείς. Μέρος από αυτά τα μπουκάλια βυθίστηκαν στα νερά του Ιονίου και αναμένετε η απόσυρση τους, για να δούμε τα αποτελέσματα.

Τελευταία στάση στην πλευρά του Ληξουρίου, στο Κτήμα Χαριτάτου. Βρεθήκαμε μπροστά σε ένα από τα πιο όμορφα κτήματα που έχουμε επισκεφθεί και όχι μόνο στην Κεφαλλονιά. Πραγματικά ένα μικρός παράδεισος. Μέσα σε μία μεγάλη έκταση, ανάμεσα στα δέντρα και τα αμπέλια, βρίσκεται ένα πανέμορφο σπίτι, με ‘παλιά’ αρχοντιά, διατηρημένο με άψογο και καλόγουστο τρόπο που σε ταξιδεύει στις εποχές των Κόντηδων και των Ποπολάρων. Ήμασταν τυχεροί γιατί ‘πέσαμε’ σε μία παρέα φίλων των οικοδεσποτών, που έπιναν το κρασάκι τους τραγουδώντας με ένα ακορντεόν, Κεφαλλονίτικες καντάδες. Ο χώρος του οινοποιείου είναι σχετικά μικρός, με τον αμπελώνα, που περιέχει μόνο γηγενείς ποικιλίες, να περιβάλει όλο το Κτήμα. Το οινοποιείο είναι καινούριο, η οινοποίηση είναι συμβατική και τα κρασιά καλοφτιαγμένα. Παράγονται τρία κρασιά, ένα λευκό από Μοσχάτο, ένα Ροζέ και ένα ερυθρό από Μαυροδάφνη.

Και κάπου εκεί που χαλαρώναμε και τρωγοπίναμε στο Ληξούρι, να σου και ένας αναζωογονητικός σεισμός, να μας θυμίσει ότι βρισκόμαστε στην Κεφαλλονιά!

Τελευταίος σταθμός την τρίτη ημέρα, το οινοποιείο Gentilini στις Μηνιές, μετά από μία επίσκεψη στους αμπελώνες της ζώνης ΠΟΠ της Ρομπόλας. Αν και ο ‘ξεναγός’ μας, Πέτρος Μαρκαντωνάτος μας πήγε όσο πιο κοντά γίνεται, χρειάστηκε να ανέβουμε 200 μέτρα  σε έναν επικλινή αμπελώνα για να βγάλουμε μία πανοραμική φωτογραφία (με την γλώσσα έξω). Η ζώνη της Ρομπόλας (ΠΟΠ Ρομπόλα Κεφαλλονιάς) ξεκινάει από τα 420 μέτρα υψόμετρο περίπου και φτάνει μέχρι τα 800, ενώ υπάρχουν περίπου 1500 στρέμματα αμπελώνων. Βασικό πρόβλημα αυτή την στιγμή στο νησί είναι η φυλλοξήρα που προσβάλει τα αμπέλια. Η νομοθεσία επιτρέπει μέγιστη απόδοση τα 800 κιλά ανά στρέμμα. Όπως όμως μας είπε ο Πέτρος (στην οικογένεια του οποίου ανήκει το Gentilini) σπάνια η απόδοση φτάνει τα 600 κιλά, ενώ στα αμπέλια που διαχειρίζεται ο ίδιος, οι αποδόσεις είναι ακόμα πιο χαμηλές, κάτι που ευνοεί την υψηλή ποιότητα της πρώτης ύλης.

Επιστρέφοντας στο οινοποιείο, κάναμε την βόλτα μας στον μεγαλύτερο ενιαίο αμπελώνα του νησιού και απολαύσαμε την θέα προς το Ιόνιο από την μαγευτική βεράντα στην κορυφή του Κτήματος. Θα τολμήσουμε να πούμε ότι το οινοποιείο Gentilini, είναι αυτή την στιγμή το πιο ‘άρτιο’ οινοποιείο του νησιού, με ξεκάθαρο χαρακτήρα. Εκτός από τα ‘κλασικά’ κρασιά, ο Πέτρος Μαρκαντωνάτος μοιράστηκε μαζί μας, τα πειραματικά κρασιά του, αποδεικνύοντας μας τις μεγάλες δυνατότητες που έχει η Ρομπόλα!

Ανακεφαλαιώνοντας…

• Η Κεφαλλονιά αποκτά χαρακτήρα.
• Η Ρομπόλα έχει μεγάλες δυνατότητες και όλοι το “ψάχνουν¨ πολύ.
• Οι γηγενείς ποικιλίες αναβιώνουν και είναι σίγουρο ότι θα δούμε πολλά ‘μεγάλα’ κρασιά.
• Το νησί έχει άποψη. Σε κάποια σημεία θέλει περισσότερη δουλειά. Όταν τολμάς να κάνεις εναλλακτικές οινοποιήσεις και καλλιέργειες, τα ρίσκα είναι πολλά και είναι σίγουρο ότι θα υπάρξουν και αστοχίες. Είναι θετικό όμως ότι οι παραγωγοί έχουν ‘άποψη’ και την υποστηρίζουν με όλες τους τις δυνάμεις.

Ευχαριστούμε θερμά όλους τους παραγωγούς για την άψογη φιλοξενία τους, ήταν πραγματικά συγκινητικά απρόσμενη! Είναι ‘αμαρτία’ να πάτε στο νησί και να μην επισκεφθείτε τα οινοποιεία. Είναι και τα 6, επισκέψιμα!