Στην Μακεδονία, μια περιοχή με έντονο γαστρονομικό πλούτο, η αμπελοκαλλιέργεια, έχει μακρόχρονη ιστορία, αποτελώντας σήμερα μια από τις πιο προνομιούχες και πιο δυναμικές αμπελουργικές περιοχές της χώρας. Είναι η βορειότερη και μεγαλύτερη γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας, με μεγάλες κλιματικές και τοπογραφικές διακυμάνσεις . Η καλλιεργήσιμη έκταση είναι περίπου 13.500 εκτάρια, ενώ η ετήσια παραγωγή σε κρασί είναι κατά μέσο όρο 460.000 εκατόλιτρα.

Η ιστορία της Μακεδονίας πηγαίνει βαθιά στους αιώνες. Μεγάλος όγκος αρχαιολογικών ευρημάτων και γραπτά που έχουν διασωθεί, αποδεικνύουν την στενή σχέση της αμπελοκαλλιέργειας και του κρασιού με αυτή την περιοχή. Στην πρόσφατη ιστορία, οι αμπελώνες της Μακεδονίας και γενικότερα της βορείου Ελλάδος, χτυπήθηκαν από Φυλλοξήρα στις αρχές του 1900, με αποτέλεσμα την ολοκληρωτική τους καταστροφή. Η ουσιαστική ανάκαμψη ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’60 και κορυφώθηκε τις δεκαετίες το ’80 και του ’90.

Θέα από αμπελώνες στην Χαλκιδική

Στην Μακεδονία καλλιεργούνται τόσο γηγενείς όσο και διεθνείς ποικιλίες δεχόμενη επιρροές από σημαντικές οινοπαραγωγικές περιοχές της Ευρώπης όπως το Μπορντώ. Αν και καλλειεργούνται όλες οι δημοφιλείς διεθνείς ποικιλίες, ωστόσο η σημαντικότερη ποικιλία του βορειοελλαδίτικου χώρου είναι το Ξινόμαυρο.

Η περιοχή διαθέτει 4 ζώνες ‘Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης’, τις Π.Ο.Π. Αμύνταιο, Π.Ο.Π. Νάουσα, Π.Ο.Π Γουμένισσα, και Π.Ο.Π Πλαγιές Μελίτωνα αλλά και πολλές σημαντικές περιοχές με ‘Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη’ (Π.Γ.Ε.)
Στην προσπάθεια για την ανάδειξη της περιοχής πολλοί παραγωγοί ένωσαν τις δυνάμεις τους με σκοπό την αναγνώριση των κρασιών της περιοχής τόσο στην εγχώρια όσο και στις αγορές του εξωτερικού, ιδρύοντας την ένωση ‘ Οίνοι Βορείου Ελλάδας’. Οι Οίνοι Βορείου Ελλάδος είναι μια εταιρεία στην οποία συμμετέχουν 38 παραγωγοί. Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε το 1993, όταν 13 οραματιστές οινοπαραγωγοί της Βορείου Ελλάδος ίδρυσαν την «Ένωση Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Μακεδονίας». Το 2002 μετονομάστηκε σε «Ένωση Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της Βορείου Ελλάδος», με την είσοδο νέων μελών από τη Θράκη και την Ήπειρο. Το 2010, οι 38 συμμετέχοντες οινοπαραγωγοί, αποφασίζουν την ανανέωση της εικόνας της εταιρείας, η οποία πλέον φέρει τον διακριτικό τίτλο Οίνοι Βορείου Ελλάδος. Οι στόχοι αυτής της εταιρείας είναι η ανάδειξη του επώνυμου τυποποιημένου ελληνικού κρασιού που παράγουν τα μέλη της, η διαρκή εκπαίδευση και ενημέρωση επαγγελματιών και καταναλωτών του κρασιού με εκδηλώσεις και σεμινάρια, η προστασία και ανάδειξη των περιοχών με ονομασία προέλευσης και των γηγενών ποικιλιών του αμπελώνα της Βορείου Ελλάδος, τη στήριξη της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς και των τοπικών δραστηριοτήτων με κεντρικό άξονα το αμπέλι και το κρασί και την προαγωγή του στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδιασμού για το ελληνικό κρασί.
Με σκοπό να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί, δημιουργήθηκαν την τελευταία δεκαετία δυο ισχυροί και καταξιωμένοι θεσμοί, οι Δρόμοι του Κρασιού της Βορείου Ελλάδος, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα οινοτουρισμού, και ο Διεθνής Διαγωνισμός Οίνου Θεσσαλονίκης, όπου παρουσιάζεται κάθε χρόνο στο ελληνικό κοινό ο πλούτος της Ελληνικής οινοπαραγωγής.

Ανατολικη Μακεδονια

Η Ανατολική Μακεδονία περιλαμβάνει την Καβάλα, την Δράμα και τις Σέρρες. Η δύο πρώτες περιοχές παρόλο που δεν διαθέτουν ζώνη ΠΟΠ ανήκουν στις σημαντικότερες αμπελουργικές περιοχές της Ελλάδος. Διακρίνονται τόσο για την υψηλή ποιότητα των κρασιών αλλά και για την πληθώρα των σπουδαίων παραγωγών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Μέχρι πριν λίγα χρόνια οι διεθνείς ποικιλίες μονοπωλούσαν το ενδιαφέρων και τις προσπάθειες των παραγωγών κάνοντας εμφανή την επιρροή από περιοχές όπως το Μπορντώ και ο Νέος Κόσμος.

Τα τελευταία χρόνια οι νέες φυτεύσεις περιλαμβάνουν κυρίως Ελληνικές ποικιλίες, όπως το Ασύρτικο, η Μαλαγουζιά και το Αγιωργίτικο, τις οποίες συναντάμε πολύ συχνά μόνες τους ή σε χαρμάνι. Ασύρτικο με Μαλαγουζιά, Ασύρτικο με Sauvignon Blanc και άλλοι πολλοί συνδυασμοί, έχουν οδηγήσει στην δημιουργία ιδιαίτερα αρωματικών κρασιών με μεγάλη εμπορική επιτυχία.

Δυτικη Μακεδονια

Η Δυτική Μακεδονία καλύπτει τις περιοχές της Καστοριάς, της Φλώρινας των Γρεβενών και της Κοζάνης. Σημαντικότερη από αυτές της περιοχές είναι η Φλώρινα που διαθέτει την ζώνη Π.Ο.Π. Αμύνταιο ενώ ακολουθεί η Κοζάνη όπου παράγονται πολλά αξιόλογα κρασιά.

Κεντρικη Μακεδονια

Η Κεντρική Μακεδονία περιλαμβάνει τις περιοχές της Πέλλας, της Ημαθίας, της Πιερίας, του Κιλκίς, της Θεσσαλονίκης και της Χαλκιδικής. Εδώ βρίσκονται οι τρεις από τέσσερεις ζώνες Π.Ο.Π. της Μακεδονίας, οι Π.Ο.Π. Νάουσα, Π.Ο.Π. Γουμένισσα και Π.Ο.Π. Πλαγιές Μελίτωνα. Η κυρίαρχη ποικιλία στις περισσότερες περιοχές είναι το Ξινόμαυρο, ενώ σημαντική είναι και η παρουσία των διεθνών ποικιλιών.