Οι εχθροί του αμπελιού και των σταφυλιών είναι πολλοί, από ζιζάνια, ιούς, μύκητες, έντομα πουλιά ακόμα και ζώα. Όλα αυτά μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές στα αμπέλια, ακόμα και να τα καταστρέψουν. Υπάρχει όμως ένας μύκητας (κάτι σαν μούχλα), που προσβάλει τα αμπέλια και υπό προϋποθέσεις κάνει ‘καλό’ στα σταφύλια. Ο μύκητας λέγεται βοτρύτης (η επιστημονική του ονομασία είναι Botrytis Cinerea) και η επίδραση του στα σταφύλια, καλείται ‘ευγενής σήψη’ Σε περιοχές όπου δρα ο βοτρύτης, κάτω από κατάλληλες συνθήκες και με τις κατάλληλες ποικιλίες μπορούν να παραχθούν εξαιρετικά κρασιά και μάλιστα κάποια από τα ακριβότερα κρασιά του κόσμου.

Για να δράσει ο βοτρύτης και να ‘προσβάλει’ τα σταφύλια, χρειάζεται υγρασία και ομίχλη τις πρωινές ώρες, αλλά ζεστές και ηλιόλουστες μέρες. Ο βοτρύτης πρέπει να εμφανιστεί όψιμα και να προσβάλει τα ώριμα σταφύλια. Το ποσοστό της επίδρασης του βοτρύτη, εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες κάθε χρονιάς, γι’ αυτό υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα σε κρασιά διαφορετικών χρονιών. Υπάρχουν και χρονιές που δεν ευνοείται η επίδραση του βοτρύτη, οπότε δεν παράγονται κρασιά. Αν οι συνθήκες δεν είναι κατάλληλες η επίδραση του βοτρύτη οδηγεί στην ‘γκρι σήψη’, η οποία δεν είναι επιθυμητή καθώς προσδίδει άσχημες οσμές και γεύσεις στο κρασί.

Όταν όμως οι συνθήκες το επιτρέπουν, ο βοτρύτης δρα ευεργετικά, αφυδατώνοντας τις ρώγες και συρρικνώνοντας (σταφιδιάζει) τες, συγκεντρώνοντας έτσι σάκχαρα, οξέα, αρώματα και γεύσεις. Δεν έχει όμως την ίδια επίδραση σε όλες τις ποικιλίες, αλλά μόνο σε λευκές ποικιλίες που έχουν λεπτή φλούδα, όπως το Semillon, το Riesling και το Chenin Blanc, ώστε να μπορέσει να την διαπεράσει.

Ο τρύγος των ‘βοτρυταρισμένων’ σταφυλιών μπορεί να διαρκέσει και μερικές εβδομάδες, καθώς οι τρυγητές μπαίνουν στο αμπέλι και συλλέγουν μόνο τα τσαμπιά ή και τις ρόγες που έχουν σταφιδιάσει επαρκώς. Οι ζύμωση τέτοιων κρασιών, διαρκεί επίσης αρκετές εβδομάδες και ολοκληρώνεται χωρίς την προσθήκη αλκοόλης. Τα περισσότερα κρασιά ωριμάζουν για αρκετό χρόνο σε δρύινα βαρέλια.

Σε αυτά τα υπέροχα και περιζήτητα κρασιά θα βρούμε αρώματα μαρμελάδας ΄όπως βερίκοκου, ροδάκινου, κομπόστες φρούτων, φλούδες εσπεριδοειδών, μέλια, κερύθρα (χαρακτηριστικό του βοτρύτη), βανίλιες, ξηρούς καρπούς και πολλά ακόμα ‘γλυκά’ αρώματα. Έχουν σύνθετο και πλούσιο χαρακτήρα, με την γλύκα να ισορροπείται από την οξύτητα και γεύση που γεμίζει το στόμα. Μπορούν να παλαιώσουν για πολλές δεκαετίες και να αναπτύξουν εξαιρετικά συμπυκνωμένο ξηροκαρπάτο και μαρμελαδένιο χαρακτήρα.

Το ‘κακό’ με αυτά τα κρασιά είναι ότι είναι ακριβά. Οι πολύ μικρές αποδόσεις, το υψηλό κόστος παραγωγής αλλά και η εξαιρετική ποιότητα αυτών των κρασιών, σπρώχνουν τις τιμές στα ύψη. Αξίζουν όμως τα χρήματα τους. Θα σας προτείνουμε παρακάτω, κάποιες προσιτές επιλογές, για να τα δοκιμάσετε και να καταλάβετε γιατί αυτά συγκαταλέγονται στα σπουδαιότερα και μακροβιότερα κρασιά του κόσμου.

Οι πιο φημισμένη περιοχή για την παραγωγή κρασιών με ‘ευγενή σήψη’ είναι το Μπορντώ της Γαλλίας και συγκεκριμένα η περιοχή του Sauternes. Τα περίφημα Sauternes αλλά και αυτά από το Barsac, παράγονται από τις ποικιλίες Semillon, Sauvignon Blanc και Muscadelle, με το Semillon που προσβάλλεται εύκολα από βοτρύτη να κυριαρχεί συνήθως στα χαρμάνια. Οι τιμές τους εδώ μπορεί να ξεκινούν από τα 30 € και να φτάνουν κάποιες χιλιάδες ευρώ, ανάλογα με την χρονιά και την ιδιοκτησία.

Στην κοιλάδα του Λίγηρα παράγονται τέτοια γλυκά κρασιά, από την ποικιλία Chenin Blanc, κυρίως στις Ονομασίες Προέλευσης Coteaux de l’Aubance και Coteaux du Layon. Τα πιο φημισμένα κρασιά έρχονται από τις Quarts de Chaume και Bonnezeaux που βρίσκονται στην Coteaux du Layon αλλά φέρουν τις δικές του Ονομασίες Προέλευσης. Πιο ανατολικά, στην περιοχή της Τουραίνης τέτοια κρασιά θα βρούμε και στο Vouvray.

Στην Αλσατία τα SGN, δηλαδή Selection de Grains Nobles είναι κρασιά που έχουν παραχθεί με την επίδραση του βοτρύτη κυρίως από Riesling αλλά και από Gewurtzraminer και Pinot Gris και μόνο τις ‘καλές’ χρονιές. Κάποιες φορές επίδραση βοτρύτη μπορούν να έχουν υποστεί και τα Vendage Tardive (σημαίνει όψιμος τρύγος).

Η Ουγγαρία έχει επίσης παράδοση στην παραγωγή τέτοιων κρασιών από τις ποικιλίες Furmint και Harslevelu. Το όνομα τους είναι Tokaji Aszu και ο τρόπος παραγωγής τους διαφέρει από τα υπόλοιπα κρασιά αυτού του στυλ. Tα σταφύλια που έχουν προσβληθεί από βοτρύτη (aszu), προστίθενται σε κρασί που έχει παραχθεί από υγιή σταφύλια και ωριμάζουν μαζί για τουλάχιστον τρία χρόνια, από τα οποία δύο πρέπει να είναι σε δρύινα βαρέλια. Το ποσοστό των σταφιδιασμένων σταφυλιών που έχουν προστεθεί, καθορίζουν την γλυκύτητα του κρασιού. Η γλυκύτητα ‘εκφράζεται’ με τα puttonyos, με τα 3 puttonyos να είναι τα λιγότερο γλυκά, τα 6 puttonyos να φτάνουν τα 150gr/lt/ σάκχαρα και τα Aszu Eszencia να έχουν τουλάχιστον 180150gr/lt σάκχαρα . Υπάρχουν βέβαια και τα Tokaji Eszencia που ουσιαστικά είναι το σιρόπι που βγαίνει από τα σταφιδιασμένα σταφύλια και το οποίο μπορεί να ζυμώνει για χρόνια. Αυτά πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 450 gr/lt σάκχαρα, είναι εξαιρετικά σπάνια, φυσικά σε εξωφρενικές τιμές και μπορούν να ωριμάσουν για τουλάχιστον έναν …αιώνα!!

Στην Γερμανία βρίσκουμε κάποια από τα σπανιότερα κρασιά που παράγονται από την ευγενή σήψη. Η ποικιλία που χρησιμοποιείται είναι το Riesling και τα καλύτερα κρασιά έρχονται από το Rheingau και το Mosel. Τα Trokenbeerenauslese (TBA) είναι κρασιά που σπάνια ξεπερνούν το 8% αλκοόλ, έχουν υψηλό επίπεδο σακχάρων αλλά και υψηλή οξύτητα. Οι τιμές τους είναι πολύ υψηλές και κοστίζουν κάποιες εκατοντάδες ευρώ. Για ‘προσιτά’ γερμανικά κρασιά πρέπει να ανατρέξουμε στην κατηγορία των Βeerenauslese (ΒΑ), όπου επιδρά ο βοτρύτης αλλά σε μικρότερη έκταση. Γι’ αυτά πρέπει να ξοδέψουμε κάποιες δεκάδες ευρώ.

Τέλος, κρασιά από βοτρύτη παράγονται και στην Αυστρία και κυρίως στην περιοχή του Burgerland, στις κατηγορίες Trokenbeerenauslese και Βeerenauslese. Επειδή οι συνθήκες εδώ ευνοούν σχεδόν κάθε την ανάπτυξη του βοτρύτη, οι τιμές κυμαίνονται σε χαμηλότερα επίπεδα, ενώ εκτός από το Riesling που είναι το συνηθέστερο συναντάμε και άλλες λευκές ποικιλίες.

Στον Νέο Κόσμο και σε πιο ζεστές περιοχές δεν ευνοείται η ‘ευγενή σήψη’, για αυτό δεν συναντάμε τέτοια κρασιά. Υπάρχουν βέβαια περιοχές, όπου μπορούν να δημιουργήσουν τις ιδανικές συνθήκες, τεχνητά αλλά σε μικρή κλίμακα.

Και οι προτάσεις μας:

Chateau Petit Vedrines 2011(32€ περίπου)
Sauternes Mouton Cadet 2011 (41€ περίπου)
Oremus Tokaji Aszu 5 puttonyos (54 € περίπου /500ml)
Domaine Champalou Vouvray Les Tries (47€ / 500ml)
Dr Loosen Βeerenauslese (32 € / 375ml)
Hugel, Riesling Selection de Grains Noble 1999 (97€ περίπου)

 * Η φωτογραφία του εξώφυλλου είναι από το Chateau Doisy Daene.

Το Syrah έχει κατακτήσει τον Ελληνικό αμπελώνα από την Θράκη μέχρι την Κρήτη και θα τολμήσουμε να πούμε ότι αν και ήρθε ‘τελευταίο΄ έχει εγκλιματιστεί περισσότερο από κάθε άλλη διεθνή ποικιλία. Το κλίμα την ευνοεί με τα κρασιά να είναι σχεδόν τυπικά και να εκφράζουν τα χαρακτηριστικά της ποικιλίας, άλλοτε θυμίζοντας μας τα Syrah του Ροδανού, άλλοτε τα Αυστραλέζικα, αλλά και κάποια αναπτύσσοντας ένα ιδιαίτερο ώριμο ‘Ελληνικό’ χαρακτήρα.

Δεν θα το κρύψουμε! Είναι από τις πιο αγαπημένες μας διεθνείς ποικιλίες! Γι’ αυτό λοιπόν θα σας πούμε ποια είναι τα πιο αγαπημένα μας Ελληνικά Syrah! 7 στον αριθμό!  Ήταν αδύνατο να επιλέξουμε λιγότερα, γιατί το επίπεδο είναι πραγματικά πολύ υψηλό! Και αυτό με βαριά καρδιά, γιατί άνετα θα μπορούσαμε να φτάσουμε τα 10 και παραπάνω! Μιλάμε για μονοποικιλιακά κρασιά. Τα χαρμάνια του σε άλλο κείμενο! Αν και αναφέρουμε χρονιές, στα συγκεκριμένα κρασιά η ποιότητα τους είναι σταθερά σε υψηλά επίπεδα.

Ξεχάσαμε να σας πούμε ότι καλό είναι να απολαύσετε το αγαπημένο σας με Syrah με πιάτα κρεάτων, ψητά ή μαγειρευτά! Είναι κρασιά ιδανικά για κρεατοφαγία! Και με κάποια τυριά.

Αυτές τις ημέρες θα ‘ανοίξουν’ πολλές κουβέντες για το αν ‘πρέπει’ να πιούμε Beaujolais Nouveau, για την ποιότητα του, για το γιατί να μη προτιμήσουμε αντίστοιχα Ελληνικά κρασιά και άλλα τέτοια θέματα. Πίνουμε τελικά ή δεν πίνουμε Beaujolais Nouveau?

Ας αναφέρουμε την ιστορία του Beaujolais Nouveau για όσους δεν την γνωρίζουν και μετά θα σας δώσουμε την δική μας απάντηση στην ερώτηση του τίτλου.

Το κρασί παράγεται στην κοινότητα Beaujοlais στην Νότια Βουργουνδία. Χρησιμοποιείται η ερυθρή ποικιλία Gamay και παράγεται με την μέθοδο της ανθρακικής αναεροβίωσης (carbonic maceration), όπου οι ρόγες οδηγούνται ολόκληρες στην δεξαμενή για την ζύμωση. Με αυτό τον τρόπο παράγονται ελαφριά, φρέσκα ερυθρά κρασιά με ελάχιστο ποσοστό τανινών. Εκτός από τα Nouveau στην περιοχή παράγονται και άλλα κρασιά, αυτά που φέρουν την Beaujolais Village και Beaujolais cru τα οποία έχουν διαφορετικό στιλ και μεγαλύτερη ‘ζωή’.

Το Beaujolais Nouveau βάση νόμου δεν μπορεί να πουληθεί πριν από την 3η Πέμπτη του Νοεμβρίου (βγαίνει συνήθως στις12:01 πμ). Nouveau σημαίνει νέο. Αρχικά ήταν ένα οικονομικό φρέσκο κρασί, με το οποίο γιορταζόταν η λήξη του τρύγου. Αργότερα διαπιστώθηκε ότι το να παράγουν το πρώτο κρασί της χρονιάς ήταν ‘ευκαιρία’ για κέρδος και ρευστότητα και έτσι στήθηκε μία πολύ έξυπνη καμπάνια marketing γύρω από αυτό το κρασί, με έναν ‘αγώνα δρόμου’ για να φτάσει πρώτο στο Παρίσι. Το αρχικό σλόγκαν ήταν Le Beaujolais nouveau est arrivé (το νέο Beaujolais ήρθε), από το 2005 όμως χρησιμοποιείται και το ‘είναι η ώρα του νέου Beaujolais’ (It’s Beaujolais Nouveau time). Σήμερα η ‘άφιξη’ του κρασιού γιορτάζεται σε όλη την Γαλλία (και σε όλο τον κόσμο) και σηματοδοτεί το πρώτο κρασί της χρονιάς στην χώρα.

Είναι ένα κρασί φτιαγμένο για να πίνεται μέσα σε τέσσερις έως έξι μήνες από την τρίτη Πέμπτη του Νοεμβρίου. Δεν είναι μεγάλο κρασί, ούτε ‘πλασάρετε’ ως κάτι παραπάνω από ένα ΄χαρούμενο’, ελαφρύ και φρουτώδες κρασί. Ίσως και η απόλυτη τιμή του να μην ανταποκρίνεται στην ποιότητα του. Αλλά η χαρούμενη πολύχρωμη ετικέτα, το λαμπερό κερασένιο χρώμα και το άρωμα μπανάνας, τσιχλόφουσκας και κερασιού μας κάνουν να θέλουμε να συμμετέχουμε σε αυτή την γιορτή.

Και η απάντηση μας: Αν μας αρέσει πίνουμε αν δεν μας αρέσει δεν πίνουμε!

Για την ιστορία.. εμείς θα πιούμε ένα ποτηράκι. Ίσως το δεύτερο ποτήρι να μην μας είναι τόσο ευχάριστο όσο το πρώτο και να συνεχίσουμε με το επόμενο μπουκάλι, όμως έχουμε δει ανθρώπους γύρω μας να το προτιμούν από τα υπόλοιπα ‘σοβαρά’ κρασιά που κουβαλάμε εμείς στα τραπέζια. Αυτούς δεν θα τους αποτρέψουμε να πιουν Beaujolais, αν αυτό τους ευχαριστεί περισσότερο!

Και όπως κάνουμε συνήθως, θα σας προτείνουμε 3 από τα Beaujolais που κυκλοφορούν στην Ελληνική αγορά. Δεν έχουμε δοκιμάσει τα φρέσκα του 2016. Η επιλογή έγινε βάση των ‘επιδόσεων’ τους τις προηγούμενες χρονιές!

Beaujolais Nouveau 2016 Joseph Drouhin (8,90 – 9,5 €)
Beaujolais Nouveau 2016 Georges Duboeuf (8,80 – 9,0 €)
Beaujolais Nouveau 2016 Vignerons De Bel-Air (8,0 – 8,5 €)

Και για να μην μείνουν παραπονεμένοι όσοι δεν τους αρέσει το Beaujolais Nouveau, θα ακολουθήσει και άλλο κείμενο με προτάσεις  ‘μη φρέσκων’ ερυθρών κρασιών. Και θα είναι μόνο Ελληνικά!

Ένα πλήρες ΔΕΛΤΙΟ ΤΡΥΓΟΥ για το 2016 από τον ΣΕΟ (Σύνδεσμο Ελληνικού).

Τα γενικά χαρακτηριστικά αυτού του τρύγου είναι η πρωιμότητα, η μικρή παραγωγή και η άριστη φαινολική ωριμότητα.

Εξαιρετικά πρώιμος ήταν ο φετινός τρύγος. Σχεδόν παντού στην Ελλάδα ο τρύγος ξεκίνησε 7-15 μέρες νωρίτερα από πέρσι, και κάποιες λευκές ποικιλίες από τέλη Ιουλίου! Αυτό ήταν αποτέλεσμα των υψηλών θερμοκρασιών του Φεβρουαρίου και των επόμενων μηνών. Επίσης, όπου παρατηρήθηκε ανομβρία κυρίως το δίμηνο Ιουνίου – Ιουλίου, επέτεινε την πρωιμότητα και δημιούργησε ένα ελαφρό στρες στα φυτά.  Το μέγεθος των σταφυλών κρατήθηκε μικρό και οι αποδόσεις ήταν μειωμένες.

Ποιοτικά όλοι οι Έλληνες οινοποιοί είναι ενθουσιασμένοι από τη άριστη φαινολική ωρίμανση και συμπύκνωση των κόκκινων κρασιών, τον φρουτώδη χαρακτήρα τους την ικανότητά τους να παλαιώσουν. Είναι μία εξαιρετική χρονιά.

Τα λευκά κρασιά έχουν πολύ καλή δομή, πολύ καλές οξύτητες αλλά ο φρουτώδης χαρακτήρας τους δεν θα  αγγίξει μάλλον το maximum των δυνατοτήτων τους.

Οι τιμές των σταφυλιών κινήθηκαν ανοδικά ή έμειναν σταθερές ενώ η παραγωγή ήταν μειωμένη από 10%-30%.

Αναλυτικά ανά περιοχή καταγράφηκαν τα ακόλουθα:

ΘΡΑΚΗ

ΜΑΡΩΝΕΙΑ

Η φετινή χρονιά ήταν ιδιαίτερα καλή για την περιοχή. Οι κλιματολογικές συνθήκες ήταν καλές χωρίς να υπάρχουν ακραία φαινόμενα. O ήπιος χειμώνας αλλά κυρίως το δροσερό φετινό καλοκαίρι οδήγησαν σε πλήρη ωρίμαση με υψηλές οξύτητες κατά τη διάρκεια του τρύγου. Μπορούμε να μιλάμε για μια από τις πλέον ποιοτικές χρονιές των τελευταίων ετών για τη Μαρώνεια.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

ΔΡΑΜΑ

Η χρονιά ξεκίνησε με χαμηλές θερμοκρασίες και με έντονες βροχοπτώσεις. Οι καιρικές συνθήκες ως το τέλος της άνθισης δεν ήταν ευνοϊκές για την εποχή.Oι θερμοκρασίες ήταν χαμηλές και το ύψος βροχών (περίπου τέλος Μαΐου) ήταν υψηλό.

Οι βροχοπτώσεις στην ανθοφορία οδήγησαν σε μείωση της παραγωγής κατά 15-20% σε όλες τις ποικιλίες. Οι χαμηλές όμως θερμοκρασίες (ειδικά τη νύχτα) λόγω του μικροκλίματος της περιοχής κατά την ωρίμανση των σταφυλιών, και οι ξηροθερμικες συνθήκες που επικράτησαν, μας επιτρέπει να μιλάμε για μια πολύ καλή φαινολική χρονιά σίγουρα μια από τις καλύτερες την τελευταία πενταετία ιδίως για τα ερυθρά αλλά και για τα λευκά.

ΠΑΓΓΑΙΟ

Η ωρίμανση των σταφυλιών ξεκίνησε το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου, με υψηλές θερμοκρασίες, πολύ καλή ηλιοφάνεια και χωρίς βροχοπτώσεις. Οι παραπάνω συνθήκες οδήγησαν στην πρώιμη ωρίμανση των σταφυλιών. Λόγω των παραπάνω συνθηκών και της πολύ μικρής στρεμματικής απόδοσης οι λευκοί οίνοι που έχουν ολοκληρώσει την αλκοολική ζύμωση είναι ιδιαίτερα αρωματικοί με καλή οξύτητα και πολύ καλή δομή.

Οι ερυθροί οίνοι που θα παραχθούν αναμένεται να είναι αρωματικοί, φρουτώδεις, με έντονο χρώμα και υψηλή παρουσία φαινολικών συστατικών και εξαιρετική δομή, που θα τους χαρίσει μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης. 

ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ , ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

Η αρχή της καλοκαιρινής περιόδου ήταν πιο πρώιμη ενώ μετά τον περκασμό το κλίμα ήταν ξηρό και ζεστό και ο τρύγος ξεκίνησε πρώιμα με τις λευκές ποικιλίες, έπειτα ακολούθησαν οι ερυθρές ποικιλίες με αποτέλεσμα να διατηρηθούν έως τον τρυγητό  τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά των σταφυλιών.

Συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά, η ποσοτική παραγωγή είναι ελαφρά μειωμένη στους ερυθρούς οίνους.

 Τα λευκά κρασιά δείχνουν ότι είναι ιδιαίτερα αρωματικά με πολύ καλές οξύτητες και άριστη ποιότητα. 

Τα ερυθρά κρασιά δείχνουν να είναι σκουρόχρωμα με καλό φαινολικό δυναμικό, φρουτώδη με αρκετά ψηλές οξύτητες και αρκετά καλό δυναμικό παλαίωσης.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Η σοδειά του 2016, όπως και στην υπόλοιπη Βόρεια Ελλάδα χαρακτηρίστηκε από πρωιμότητα, κατά τουλάχιστον 7 – 10 ημέρες. Σε αυτό συνέβαλαν οι υψηλές θερμοκρασίες στην άνοιξη και το σχετικά ξηρό καλοκαίρι, που χαρακτηρίστηκε από υψηλές θερμοκρασίες ημέρας και πιο χαμηλές βραδινές.

Έτσι, για τις πιο πρώιμες ποικιλίες, ξενικές και ελληνικές, η χρονιά ήταν εξαιρετική. 

Τα αποζυμωμένα λευκά κρασιά εμφανίζονται με έντονο αρωματικό χαρακτήρα, συγκρινόμενο με τις προηγούμενες εσοδείες. Περισσότερο γεμάτα, διατηρούν ωστόσο την ευχάριστη οξύτητα που εγγυάται την ισορροπία τους. 

Τα ερυθρά με ιδιαίτερα έντονο προφίλ. Αναμένεται να έχουν καλή δομή, με τανίνες, οι οποίες δεν εμφανίζονται επιθετικές.

Εν κατακλείδι, και με συγκρατημένη αισιοδοξία, μπορούμε να μιλήσουμε για μια πολύ καλή χρονιά. 

ΕΠΑΝΟΜΗ

Η φετινή χρονιά χαρακτηρίστηκε από έναν ήπιο χειμώνα, με θερμοκρασίες που δεν έπεσαν κάτω από το μηδέν πέρα από 2 ημέρες τον μήνα Ιανουάριο. Οι καλές θερμοκρασίες συνεχίστηκαν και την άνοιξη και έτσι ο βλαστικός κύκλος ξεκίνησε νωρίς και παρατηρήθηκε έκπτυξη οφθαλμών στις 20 Μαρτίου. Οι μήνες Απρίλιος και Μάιος κύλησαν με ευνοϊκές θερμοκρασίες, και δύο χρήσιμες βροχοπτώσεις με αποτέλεσμα να έχουμε γρήγορη ανάπτυξη των βλαστών και έναρξη της άνθησης στις 9 Μαΐου. 

Από τα τέλη Μαΐου μέχρι και τις αρχές Αυγούστου δεν παρατηρήθηκαν βροχοπτώσεις και οι θερμοκρασίες δεν ήταν πολύ υψηλές, με αποτέλεσμα να έχουμε πρωίμηση της ωρίμασης.  Η βροχόπτωση όμως, που σημειώθηκε το 1^ο δεκαήμερο του Αυγούστου, καθυστέρησε τελικά την έναρξη του τρύγου, χωρίς όμως να προκληθούν προβλήματα, αντιθέτως παρατηρήθηκε μία καλύτερη ωρίμαση χωρίς υδατικό στρες στον αμπελώνα. 

Ο τρύγος κύλησε ομαλά, χωρίς προβλήματα. Η ποσότητα αναμένεται ίδια ποσότητα με την περσινή.

Η φετινή χρονιά ήταν εξαιρετική, με ιδανικές συνθήκες βλάστησης και ωρίμασης. Τα λευκά κρασιά αναμένεται να εμφανίσουν πλούσια ποικιλιακά αρώματα και γεμάτη γεύση, ενώ τα ερυθρά ανεπανάληπτη φαινολική ωρίμαση και μεγάλη συμπύκνωση σε ποικιλιακά αρώματα και δομή.  

ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑ

Η φετινή χρονιά παρουσίασε δύο σπάνια φαινόμενα για τις καιρικές συνθήκες της Ελλάδας. Είχαμε χειμώνα με πολύ μικρή βροχόπτωση, και ξηρή άνοιξη και καλοκαίρι, με έντονες όμως βροχοπτώσεις προς το τέλος του Αυγούστου.

Οι πρώιμες ποικιλίες είχαν μια πρωιμότητα περίπου 1 εβδομάδα, και τρυγήθηκαν σε καλές συνθήκες. Τόσο τα σάκχαρα, όσο και η οξύτητα, ήταν σε καλό επίπεδο.

Οι όψιμες ποικιλίες έχουν, από ότι φαίνεται, πρωιμότητα 1 εβδομάδας, παρόλο που το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου ήταν ιδιαίτερα βροχερό.

Για τις πρώιμες ποικιλίες, ποσοτικά περίπου στο ίδιο επίπεδο με πέρυσι.

Ποιοτικά, για τις πρώιμες ποικιλίες αναμένεται το ίδιο επίπεδο με πέρυσι.

Για τις όψιμες ποικιλίες, αναμένεται ποιοτική βελτίωση όσον αφορά στο Ξινόμαυρο σε σχέση με πέρυσι.

ΝΑΟΥΣΑ

Ο χειμώνας ήταν σχετικά άνυδρος και ζεστός με αποτέλεσμα ο βλαστικός κύκλος όλων των ποικιλιών να ξεκινήσει νωρίς, στα τέλη του Μάρτη. Η άνοιξη ήταν σχετικά βροχερή με κανονικές θερμοκρασίες, ενώ ο Μάιος, ο μήνας της ανθοφορίας ήταν σχετικά βροχερός και δροσερός, με αποτέλεσμα η ανθηση να είναι παρατεταμένη και να ολοκληρωθεί στο τέλος του μήνα. Το καλοκαίρι ήταν μέτρια ζεστό, με τους πρώτους δύο μήνες σχετικά ξηρούς, κάτι που συνέβαλλε στην πρώιμη εμφάνιση του περκασμού, 10-15 μέρες νωρίτερα ανάλογα με την ποικιλία.

Ο Σεπτέμβρης ήταν αρκετά βροχερός και δροσερός, όμως οι περισσότερες ποικιλίες είχαν ήδη ωριμάσει 10-15 μέρες πρωιμότερα σε σχέση με πέρσυ. Μετά τις 20 βέβαια του μήνα οι βροχές σταμάτησαν με αποτέλεσμα να τρυγηθεί ώριμο και το όψιμο Ξινόμαυρο. 

Η χρονιά μοιάζει εξαιρετική. Όλες οι ερυθρές ποικιλίες έχουν ωριμάσει εξαιρετικά. Τα κρασιά των πρώιμων ποικιλιών που έχουν αποζυμώσει είναι υψηλόβαθμα, με πολύ καλή οξύτητα, εξαιτίας των δροσερών νυχτερινών θερμοκρασιών και της απουσίας καύσωνα, βαθύχρωμα, με πολύ ώριμες τανίνες. Για το όψιμο Ξινόμαυρο, αν και είναι σχετικά νωρίς, μπορούμε να κάνουμε λόγω για μια μάλλον εξαιρετική χρονιά.  

Οι τιμές των σταφυλιών είναι αυξημένες κατά 20% σε σχέση με την περσυνή χρονιά

ΑΜΥΝΤΑΙΟ

Οι συνθήκες που επικράτησαν στο Αμύνταιο στη διάρκεια της χρονιάς ήταν ανάλογες με αυτές της Νάουσας, αλλά με σχετικά χαμηλότερες θερμοκρασίες που είχε σαν αποτέλεσμα όλα τα βλαστικά στάδια να εμφανιστούν στις συνήθεις ημερομηνίες, με εξαίρεση τις ερυθρές, στις οποίες ο περκασμός ήταν σχετικά πρωιμότερος κατά μία εβδομάδα. 

Όλες οι πρώιμες, λευκές και ερυθρές ποικιλίες (Sauvignon, Chardonnay, Traminer, Merlot, Syrah, Cabernet Sauvignon), έχουν μειωμένη παραγωγή σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, εξαιτίας της ανθόρροιας, αραιορραγίας και ανισσοραγίας λόγω των βροχοπτώσεων και των χαμηλών θερμοκρασιών της άνθησης. Η μείωση της παραγωγής κυμαίνεται από 10-30%, ανάλογα με την ποικιλία. Η εικόνα είναι διαφορετική για τις όψιμες ποικιλίες (Ροδίτης, Ξινόμαυρο) που απορρόφησαν το νερό των βροχοπτώσεων με αποτέλεσμα η παραγωγή να είναι αυξημένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.  

Για όλες τις πρώιμες λευκές ποικιλίες, όπως και για το πρώιμο Merlot, η ποιότητα των κρασιών είναι εξαιρετική. Έντονο αρωματικό δυναμικό, πολύ καλές οξύτητες, πολύ καλή δομή κρασιών. Για τις όψιμες ερυθρές και το Ροδίτη, η ποιότητα θα κριθεί από τον καιρό στο επόμενο διάστημα.

Οι τιμές είναι αυξημένες μέχρι και 30% ανάλογα με την ποικιλία και την ποιότητα των σταφυλιών.

ΗΠΕΙΡΟΣ

ΖΙΤΣΑ

Η φετινή χρονιά χαρακτηρίστηκε από πολλές βροχές και κυρίως την περίοδο της ωρίμανσης από τα μέσα Αυγούστου έως 20 Σεπτεμβρίου.  Δεδομένης αυτής της κατάστασης, επηρεάστηκε πολύ η ωρίμανση και η ποιότητα.

Γενικά οι ποσότητες ήταν μειωμένες και η ποιότητα, κυμάνθηκε από μέτρια ως πολύ καλή ανάλογα με τη θέση του κάθε αμπελοτοπίου στην περιοχή.

ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΡΑΨΑΝΗ

Η χρονιά από κλιματολογικής άποψης για την ΠΟΠ ζώνη της Ραψάνης κυμάνθηκε σε καλά επίπεδα χωρίς ακραία φαινόμενα και σημαντικές δυσκολίες.  Έως και τα τέλη Αυγούστου η εικόνα ήταν εξαιρετικά θετική με αρμονική ωρίμαση των τριών ποικιλιών (Ξινόμαυρο, Κρασάτο και Σταυρωτό) και πολύ καλή φαινολική ωριμότητα. Οι βροχές  μετά την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου σίγουρα δεν ήταν επιθυμητές στην περίοδο που έλαβαν χώρα. Παρά τις διαφορετικές αρχικές προβλέψεις, τελικά ο ασταθής καιρός δε δημιούργησε σημαντικά προβλήματα.

ΚΑΡΔΙΤΣΑ

Ξηρή χρονιά με λίγες βροχοπτώσεις. Αρκετή  ζέστη  κατά τη θερινή περίοδο. Επίπεδα υγρασίας σχετικά υψηλά.

Υψηλές θερμοκρασίες, αρκετές  βροχοπτώσεις με πτώση της θερμοκρασίας.

Παρατηρείται αύξηση   της απόδοσης των αμπελώνων σε ποσοστό περίπου 20% σε  σχέση με πέρυσι. 

Η ποιότητα των σταφυλιών είναι σαφώς ανώτερη όσον αφορά σε αυτά που συλλέχθηκαν πριν τις   βροχοπτώσεις την περίοδο του τρύγου. 

Οι τιμές αγοράς των σταφυλιών κυμάνθηκαν στα περυσινά επίπεδα, συγκεκριμένα από 40 έως 65 λεπτά/ κιλό. 

ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ

ΛΟΚΡΙΔΑ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ

Στη φετινή χρονιά οι ήπιες κλιματολογικές συνθήκες που επικράτησαν τον χειμώνα και  η ανομβρία σε συνδυασμό με υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της άνοιξης, προκάλεσαν πρωιμότητα της βλαστικής περιόδου της αμπέλου. Στην περίοδο του καλοκαιριού ο Ιούλιος και ο Αύγουστος ήταν πολύ ζεστοί μήνες και στην ουσία επέτειναν την συσσώρευση των σακχάρων, ενώ ο Σεπτέμβριος ήταν δροσερός με λίγες βροχοπτώσεις.

 Ο τρύγος ξεκίνησε με τις λευκές ποικιλίες τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου και συνεχίσθηκε αργότερα με τις ερυθρές, ακολουθώντας μία πιο γρήγορη ωρίμανση από τις προηγούμενες χρονιές, μέχρι να ολοκληρωθεί ο τρύγος στα μέσα του Σεπτέμβρη. 

Η υγιεινή κατάσταση των σταφυλιών ήταν πολύ καλή και οι συνθήκες ωρίμανσης των σταφυλιών εξελίχθηκαν ευνοϊκά, με τα μέχρι τώρα στοιχεία να δείχνουν μια εξαιρετική σύνθεση και ανώτερη ποιότητα των καρπών.  

Οι στρεμματικές αποδόσεις κυμάνθηκαν στα ορεινά περίπου στα 400-600kg και στα πεδινά στα 700-1000kg, σε χαμηλότερα επίπεδα με την προηγούμενη χρονιά.

ΑΤΤΙΚΗ

Γενικά το κλίμα είναι εύκρατο, ενώ η φετινή χρονιά χαρακτηρίστηκε από κάποιες ιδιαιτερότητες όπως της ανομβρίας η οποία έφερε την ωρίμανση των σταφυλιών  και κατά συνέπεια και τον τρύγο (20)ημέρες νωρίτερα. Επίσης τα αμπέλια λόγω αυτής της ιδιομορφίας παρουσίασαν χαμηλή στρεμματική απόδοση με αυξημένη την ποιότητά τους εκτός κάποιων ιδιαιτέρων ποικιλιών.

Οι τιμές κυμάνθηκαν στα περσινά επίπεδα.

ΒΟΙΩΤΙΑ & ΕΥΒΟΙΑ

Ήπιος χειμώνας με αποτέλεσμα την γρήγορη έναρξη κατά 10ημέρες του βλαστικού κύκλου. Άνυδρο καλοκαίρι με αποτέλεσμα να κριθούν απαραίτητες επεμβάσεις πότισμα. Φυσιολογικός περκασμός χωρίς προβλήματα με ασθένειες. Φυσιολογικός άλλα πρώιμος τρύγος.

Τα αμπέλια που είχαν δυνατότητα να ποτιστούν, είχαν 10-20%περισσοτερο από την περσινή χρονιά λόγω καλύτερης κομπόδεσης.

Τα ξερικά αμπέλια βασανίστηκαν και οι ποσότητες τους κυμαίνονται γύρω στο 20% κάτω από πέρσι.

Λόγω της εξαιρετικής υγιεινής άλλα και της σχετικά ζεστής χρονιάς, περιμένουμε πλούσια λευκά και ερυθρά κρασιά, με καλούς αλκοολικούς τίτλους και γεμάτο στόμα. Ίσως χαμηλότερης αρωματικής έντασης από πέρυσι, ιδιαίτερα στις λευκές ποικιλίες. 

Οι τιμές ήταν περίπου σταθερές, με μικρές αυξητικές τάσεις ιδιαίτερα στις οικονομικές ποικιλίες, πχ. Σαββατιανό και Ροδίτη.

ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

ΝΕΜΕΑ

Γενικά ο χειμώνας δεν ήταν ιδιαίτερα ψυχρός, ενώ οι χιονοπτώσεις ήταν ελάχιστες. Κατά τη διάρκεια της έκπτυξης των οφθαλμών, σημειώθηκε παγετός,  με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής.

Ο τρυγητός ξεκίνησε με πολύ καλές καιρικές συνθήκες με πρωιμότητα 8 έως 10 ημερών. Στη συνέχεια διακόπηκε από βροχοπτώσεις οι οποίες συνέβαλαν στην καθυστέρηση του τρύγου κατά  5 έως 6 ημέρες.

Η ποσότητα σε σχέση με την περυσινή εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένη κατά 15 έως 20 %. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των σταφυλιών προμηνύουν ότι το 2016 θα είναι μια εξαιρετική χρονιά για τη  ζώνη Π.Ο.Π. Νεμέα.

Όσον αφορά στις τιμές, αυτές κυμάνθηκαν στα περυσινά επίπεδα.

ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ

Γενικά ο χειμώνας δεν ήταν ιδιαίτερα ψυχρός, ενώ οι χιονοπτώσεις ήταν ελάχιστες. Κατά τη διάρκεια της έκπτυξης των οφθαλμών, σημειώθηκε παγετός,  με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής, ενώ στη συνέχεια και κατά τη διάρκεια της καρπόδεσης , υπήρξε και κατά τόπους χαλαζόπτωση.

Κατά τη βλαστική περίοδο και τη διάρκεια της ωρίμανσης, λόγω των έντονων βροχοπτώσεων, σε κάποιες περιοχές  παρατηρήθηκε όψιμος περονόσπορος, με αποτέλεσμα να μην επιτευχθεί σωστή ωρίμανση στα συγκεκριμένα σταφύλια.

Ο τρυγητός άρχισε με τις καλύτερες προϋποθέσεις νωρίτερα κατά  10 έως 12 ημέρες σε σχέση με πέρυσι , με ασθενείς βόρειους ανέμους και τη θερμοκρασία να μην ξεπερνά τους 25°C. 

Η αναμενόμενη παραγωγή, ποσοτικά αναμένεται ότι θα είναι μειωμένη, συγκριτικά με αυτή της προηγούμενης εσοδείας, σε ένα ποσοστό 30 έως 40 %.

Σε όσα αμπέλια δεν έχουν υποστεί ζημιά από το χαλάζι και έχουν καταφέρει να διατηρήσουν το φύλλωμα τους, η πρώτη ύλη αναμένεται να είναι εξαιρετικής ποιότητας, στην οποία συνέβαλε και το δροσερό καλοκαίρι.

Οι τιμές των σταφυλιών θα κινηθούν ανοδικά, σε ένα ποσοστό 10 έως 15 %  σε σχέση με τις αντίστοιχες περυσινές.

ΠΛΑΓΙΕΣ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ

Ο πιο ζεστός Φεβρουάριος των τελευταίων χρόνων (+6°C σε σχέση με το 2015) προκάλεσε την εξαιρετική πρωιμότητα της φετινής εσοδείας. Οι ζεστοί μήνες που ακολούθησαν καθώς και η ανομβρία προκάλεσαν ένα ελαφρύ στρες των φυτών.

Η παραγωγή αναμένεται να είναι 20-30% μειωμένη

Όχι άριστη αλλά καλή χρονιά. Το φετινό στρές των φυτών με τις υψηλές μέσες  θερμοκρασίες μείωσε το μηλικό οξύ αδυνατίζοντας τον φρουτώδη χαρακτήρα των λευκών πράγμα που δεν ισχύει για τα κόκκινα τα οποία χαρακτηρίζονται από καλή φαινολική ωριμότητα.

Τιμές σταθερές έως ελαφρά ανοδικές. Δημιουργήθηκαν τρείς κλίμακες τιμών ως ακολούθως:  Ροδίτης 0,28- 0,35,   ερυθρές 0,35- 0,45 και λευκές με ζήτηση 0,45-0,65. Η

Η ζήτηση στην περιοχή  ήταν αυξημένη καθώς πολλοί οινοποιοί της Πελοποννήσου αναζήτησαν τα ποιοτικά σταφύλια των Πλαγιών Αιγιαλείας.

ΗΛΕΙΑ

Οι καιρικές συνθήκες στη διάρκεια του χρόνου που πέρασε χαρακτηρίστηκαν από έναν ήπιο χειμώνα και κανονικού όγκου συνολική βροχόπτωση κατανεμημένη φυσιολογικά από τον Οκτώβριο 2015 έως τον Ιούνιο 2016.

Οι καιρικές συνθήκες μετά τον περκασμό και έως τις αρχές Σεπτεμβρίου υπήρξαν καλές, με σταθερά σχετικά υψηλές θερμοκρασίες , χωρίς όμως καύσωνες με εξαίρεση ένα σύντομο καύσωνα στις αρχές του καλοκαιριού. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την πρωίμιση  της ωρίμανσης  κατά 7 έως 10 ημέρες.

Η παραγωγή αναμένεται στα περσινά επίπεδα , ή ελαφρά αυξημένη σε σχέση με το 2015.

Ο τρύγος του 2016 αναμένεται να είναι ποιοτικά πολύ καλός , ιδιαίτερα για τις πρώιμες ποικιλίες  Συνοπτικά η χρονιά αναμένεται να είναι πολύ καλή με τοπικές εξαιρέσεις .

Οι τιμή των σταφυλιών, μετά μέχρι τώρα στοιχεία  αναμένεται να κυμανθεί στα περσινά επίπεδα, ή ελαφρώς αυξημένη

ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ

ΣΑΜΟΣ   

 Ήπιος χειμώνας, λίγες βροχές. Φυσιολογικές καλοκαιρινές θερμοκρασίες καθ’ όλη τη προαναφερόμενη περίοδο

Η χρονιά αναμένεται παραγωγικότερη σε σύγκριση με προηγούμενη

Όσον αφορά στην ποιότητα των σταφυλιών, η φετινή χρονιά είναι μακράν η ποιοτικότερη χρονιά της τελευταίας 10ετίας

Οι τιμές κυμαίνονται στα περσινά επίπεδα. 0,60 – 0,70€/κιλό

ΛΗΜΝΟΣ

Λίγες βροχές κατά τη διάρκεια του χρόνου ενώ κατά τη διάρκεια της ωρίμανσης και του τρυγητού υπήρξε παρατεταμένη ανομβρία. Ποσοτικά η χρονιά αναμένεται να κυμανθεί στα περσινά επίπεδα ενώ ποιοτικά όλες οι ενδείξεις οδηγούν σε πολύ καλά αποτελέσματα.

Συγκριτικά με πέρσι οι τιμές των σταφυλιών αυξήθηκαν κατά 5-10&

ΧΙΟΣ

Ήπιο κλίμα – χωρίς βροχές από το Μάρτιο.

Ανομβρία και υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του τρύγου με αποτέλεσμα πρώιμο τρύγο από μέσα Αυγούστου

Καλύτερη απόδοση ανά στέμμα από την περσινή χρονιά.

Ήταν μία χρονιά χωρίς ασθένειες και το ποιοτικό αποτέλεσμα ήταν πολύ περισσότερο ικανοποιητικό από τις προηγούμενες εσοδείες.

ΚΩΣ

Η φετινή χρονιά είχε ήπιο χειμώνα με λίγες βροχές και ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες κατά την ωρίμανση  και τη συγκομιδή του  σταφυλιού.

Η παραγωγή ήταν μειωμένη σε σχέση με την περσινή σε ποσοστό 10% ενώ ποιοτικός τα νέα κρασιά παραμένουν σε υψηλά επίπεδα αντίστοιχα των τελευταίων ετών

ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ

Η καλλιεργητική σεζόν χαρακτηρίστηκε από την έλλειψη βροχοπτώσεων και την πρωιμότητα σε όλα τα στάδια ανάπτυξης. Η ελάχιστες βροχές μόνο κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου καθώς και οι υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες οδήγησαν σε μία πρώιμη έκπτυξη των οφθαλμών στις αρχές προς μέσα Μαρτίου. Η έλλειψη των συνηθισμένων για την περιοχή δυνατών ανέμων βοήθησε σε μία ομαλή ανάπτυξη των βλαστών καθώς και σε μία χωρίς προβλήματα καρπόδεση. 

Η χαμηλού επιπέδου, για τα δεδομένα της Σαντορίνης, υγρασία και η παρουσία ελαφρών ανέμων βοήθησε στην υγιή ανάπτυξη των σταφυλιών με ελάχιστες έως καθόλου παρεμβάσεις φυτοπροστασίας. Από την άλλη, η έλλειψη εδαφικού υδατικού αποθέματος και οι υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του Ιουνίου και Ιουλίου οδήγησαν στον πιο πρώιμο τρυγητό των τελευταίων ετών. 

Η παραγωγή εκτιμάται αυξημένη σε ποσοστό περίπου 20% ανάλογα με την περιοχή, σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά. Η χρονιά χαρακτηρίζεται πολύ ενδιαφέρουσα, με καλές οξύτητες παρά τους καύσωνες των τελευταίων ημερών προ του τρύγου με μόνα ζητήματα την σωστή φαινολική ωρίμανση του Ασύρτικου καθώς κα την χαρακτηριστικά έντονη ανομοιομορφία ωρίμανσης ακόμα και πάνω στο ίδιο αμπέλι. 

Οι τιμές κυμάνθηκαν αυξητικά σε σύγκριση με την περσινή περίοδο με αρχική τιμή το ποσό των 2,5 ευρώ /κιλό. 

ΚΡΗΤΗ

ΗΡΑΚΛΕΙΟ

Για την περιοχή του Ηρακλείου η χρονιά του 2016 χαρακτηρίζεται γενικότερα σαν μια από τις καλύτερες χρονιές των τελευταίων 15 ετών.

Η χαρακτηριστική ανομβρία σε όλη την διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, οι ασυνήθιστες για την άνοιξη υψηλές θερμοκρασίες, οι μέσες θερμοκρασίες των καλοκαιρινών μηνών σε συνδυασμό με τη μεγάλη και υψηλής έντασης ηλιοφάνεια σε όλη τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου, , είναι οι κλιματολογικές συνθήκες που επηρέασαν τα φαινολογικά στάδια της αμπέλου και έτσι η χρονιά ήταν πρώιμη περίπου 20 ημέρες με λιγότερες βροχοπτώσεις σε σχέση με μια κανονική χρόνιά. 

Οι θερμοκρασίες κατά την ωρίμανση και τον τρυγητό ήταν ήπιες, χωρίς βροχοπτώσεις

Οι ποσότητες φέτος ήταν μειωμένες σε σχέση με άλλες χρονιές

Η ποιότητα των σταφυλιών ήταν εξαιρετική, χωρίς ασθένειες και με συμπύκνωση αρωμάτων. 

Οι τιμές κυμάνθηκαν, ανοδικές τάσεις της τάξης του 15% με 25%.

Η φωτογραφία είναι από λιαστά σταφύλια στην SantoWines.